Ana SayfaPsikolojiÇocuk PsikolojisiÇocuğunuza masal anlatarak gelişimine destek olabilirsiniz

Çocuğunuza masal anlatarak gelişimine destek olabilirsiniz

-

0-6 yaş arası dil bilişsel gelişim, yaratıcılığın artması, temel becerilerin ve alışkanlıkların edinilmesi ve kişiliğin şekillenmesi, kitap okuma alışkanlığının kazanılması açısından çok önemli bir dönemdir. Bu dönemde masallar ve hikâyeler dinleyen, resimli öykü kitaplarına bakan, anne babalarının anlattıkları masallarla büyüyen  çocukların bu becerileri desteklenmiş olur.

Anne babaların çocuklarına okuyacakları masal ve öykü kitapları seçerken, öykülerin çocukların yaşları ve gelişim özellikleri dikkate alınarak hazırlanmış olmasına dikkat etmeleri gerekir. Unutulmamalıdır ki çocukların hayâl dünyası çok geniştir, dolayısıyla masallardaki olağan üstü durumlar çocuğun hayâl gücünün sınırlarını aşmamalıdır. İçerikte şiddet, korku verici yaratıklar bulunmamalıdır, bu öğeler çocukların bilinçaltına yerleşebilir. Bu öğelerden arındırılmış masalların çocukların, dil gelişimi, bilişsel gelişimi, ruhsal gelişimi ve sosyal gelişimi açısından büyük faydaları vardır.

Dikkatini yoğunlaştırma ve dinlerken sabretme aşılanır

Masalar, çocukların sosyal hayatta çok önemli olan dinleme becerisini kazanmalarına yardımcı olur. Bu sayede kelime hazineleri genişler, konuşma becerileri gelişir. Anlama ve anlatma becerisi desteklenir. Dikkatini yoğunlaştırma ve dinlerken sabretme aşılanır. İlerki yaşamlarında insanları daha iyi dinleyebilen, anlayabilen ve kendini daha iyi ifade edebilen bireyler olabilirler. Ayrıca hissettiklerini, düşündüklerini söz ya da yazı yoluyla daha iyi anlatan bireyler olmaları, daha mutlu ve öz güvenli olmalarını destekler. Masallar içerdikleri olaylarla çocukları hayata hazırlayabilirler; stres yaratan durumlarla başa çıkabilme, duruma uygun çözüm bulabilme becerileri gelişir. Masallardaki karakterlerin yaşadıkları olaylarla, paylaşma, sorumluluk alma, yardımsever olma gibi değerleri öğrenebilir ve önemini anlayabilirler. Belki de hayatları boyunca hiç gidemeyecekleri, göremeyecekleri yerleri, hayvanları tanırlar. Bu sayede düşünme gücü ve yaratıcıkları desteklenir. Kavramları öğrenerek bilişsel gelişmeleri de desteklenir. Ayrıca çocuklar kahraman ve karakterlerin yaşadıkları olaylarla özdeşim kurarak  dünyayı başkalarının açısından da görebilmeyi öğrenir. En önemli faydalarından biri de anne babasıyla bir masal kitabına bakan, masal dinleyen çocuk ebeveynleri ile kaliteli zaman geçirmiş ve önemli bir paylaşımda bulunmuş olur.

3-4 yaşındaki çocuklar dinledikleri masalları tekrar size geri anlatabilirler. Anlatırken  hikâyeye bir takım yeni şeyler ekleyebilirler. Bu anlatım sayesinde 3-4 yaşındaki çocuğun sürekli dinlenilmek arzusu karşılanmış olur, ayrıca anlattığının dinlenilmesi öz güven açısından da çok değerlidir. 4-6 yaş arası çocuklar anlatılan masalla ile ilgili sorulan soruları cevaplayabilirler ve bellekleri kuvvetlenmiş olur.

Masalları çizgi film şeklinde izletmek yerine onların kitaplardan okumak onların hayal gücünü, bilişsel gelişimini, yaratıcılıklarını arttıracaktır. Unutmayın ki biz yetişkinler de hiçbir zaman seyrettiğimiz sinema filminden okuduğumuz kitaptan aldığımız tadı alamayız, oysa hikâye aynı hikâyedir. Kitaptan okuduğumuzda hikâyeye biz de kendi bakış açımızı ve hayal gücümüzü ekleriz, o hikâye bizim zihnimizde başka bir hale bürünür, tekrar bizim yaratıcılığınızdan geçer ve şekillenir. Oysa aynı hikâyeyi film ile izlediğimizde başkasının bakış açısı bizi sınırlanmıştır, ufkumuzu daraltmıştır.

Son olarak çocuklarınızla yapacağınız bir etkinlik önerisi

Bir cümle ile hikâye başlatın. Örneğin “Can adında bir çocuk otobüse binmiş”. Ardından “sence can nereye gidiyormuş” diye sorular sorun her verdiği cevapla ilgili bir yeni soru daha sorun ve  onun verdiği cevaplarla kendi masalınızı yaratım. Daha sonra da bu hikâyeyi resimlendirerek kendi masal kitabınızı yaratın.

Kaynak

Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal ve öykü kitaplarının korku ve şiddet öğeler açısından  Iincelenmesi, Doç. Dr. Havise GÜLEÇ, Doç. Dr. Çavuş ŞAHİN

Journal of Language and Literature Education, Doç. Dr. Emine KOLAÇ – Editör/Editor

Abdullah ÇOBAN – Editör Yardımcısı/Co-editor Gürkan TABAK – Editör Yardımcısı/Co-editor

Yrd. Doç. Dr. İzzettin YILMAZER – Teknik/Tasarım

Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal ve öykü kitaplarında geçen iletişim engelleri, Seden KIRAN