Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de ağız ve diş hastalıkları oluşmadan önlenebilir hastalıklar statüsündedir. Bu sebeple gerekli tedbirleri almak sonradan oluşabilecek pek çok soruna çözüm bulmaktan daha az maliyetli ve zahmetli bir yoldur. Sağlıklı dişlere sahip çocukların daha rahat beslendiğini, daha rahat ve düzgün konuştuğunu da unutmamak gerekir.
Çocukların genel sağlığını etkileyen dişleri korumak için yapılan bazı uygulamalar var. Günlük bakım olarak bebeklerde ıslak tülbent ile ağız, diş temizliği yapılırken daha büyük çocuklarda, çocuklar için özel üretilen macunlar ile günlük diş fırçalama rutini devreye giriyor. Diş fırçalama rutinine ilaveten flor, fissür örtücü uygulamaları diş hekimlerince güvenle uygulanabiliyor.
Çocukların su içmesi diş sağlığı açısından neden önemlidir?
Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da su içmek özellikle yemeklerden sonra diş sağlığını korumak için en faydalı davranışlardan biridir. Çünkü yemeklerden sonra içilecek 1 bardak su yemek parçalarını ağızdan uzaklaştırır ve ağızdaki asidik ortamı nötrler. Çocukların yemeklerden sonra dişlerini fırçalayacakları bir ortam yok ise çocuklara su içirmek diş çürüğüne karşı koruyucu etki gösterir. Sonrasında mutlaka diş fırçalama rutini yapılmalıdır. Ayrıca tükürük salgısının sağlıklı olabilmesi ve çocuğun genel sağlığı açısından da günlük yeteri kadar su içilmesi gerekir.
İçme suyunun flor derecesi ne olmalıdır?
Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) en son yapılan araştırmasına göre içtiğimiz şişe sularının flor derecesi 1 mg/L dir. Kuyu suları ve çeşme sularındaki flor miktarı ise 1,5 mg /L dir. Flor miktarının fazla olması durumunda dişlerde lekeler oluşabilir. Az olduğu durumda da dişlerde çürük miktarı artabilir.
Kullandığımız suyun çeşidine göre içindeki florun derecesinin dişler üzerinde ki etkisi farklılık gösterir. O nedenle ideal olan, çocukların düzenli diş hekimi kontrollerine giderek flor fazlası ve azlığı durumuna göre; ağız hijyenini, tükürük yapısını, beslenme alışkanlığını, diş fırçalama etkinliğini tespit ederek gerekli müdahaleler yapılmasıdır.
Doğal olduğu gerekçesiyle evde yapılan diş macunları ne derece etkilidir?
Evde yapacağınız diş macununun içine kullanacağınız malzemelerin organik olduğundan, miktar ayarlarından ve hijyenik şartlarda hazırladığınızdan emin olmalısınız. Ayrıca macunun içine kullandığınız maddelerden herhangi birine veya oluşan karışıma alerjiniz olup olmadığına da emin olmalısınız. Hazırladığınız macunun içine koyacağınız karbonatın dişleri beyazlatma etkisi doğrudur ancak miktarını fazla kullanmamalısınız ki diş minelerinizde aşınma oluşmasın.
Bütün diş macunlarının çürüğe karşı koruyucu etkisi; günde en az iki kere diş ve diş eti yüzeylerini doğru şekilde fırçalamakla artış gösterir.
Çocuk dişlerine yapılan flor uygulaması nedir?
Koruyucu tedavilerin başında flor uygulaması gelir. Flor kemiklerin ve dişlerin gelişiminde etkili bir eser elementtir. Flor azlığında diş çürüklerinde artış görülür. Diş hekimi tarafından belirlenen başlangıç aşamasındaki çürüklerin ilerlemesi, flor uygulaması ile durdurulabilir. Flor, ağız ortamındaki mikropları sessizleştirir ve bakteri plağının oluşması yavaşlar.
Flor, diş çürüklerini önlemede ve yeni oluşmaya başlamış çürüklerin de ilerlemesini engellemektedir. Çürüğün başlangıç aşamasında yakalanabilmesi için ise çocuğun diş hekimi muayenelerine erken yaşta başlaması ve muayenelerinin rutin olarak yapılması gerekmektedir.
Flor uygulaması hangi yaştan itibaren ve nasıl yapılır?
Üç yaşından itibaren flor uygulamasına başlanabilir. İşleme çocuğun karnın tok olması ve su içmiş olması gerekir çünkü işlem sonrasında 30-60 dk kadar bir şey yiyip içilmemesi gerekmektedir. İşlem başlangıcında dişler hava yardımı ile iyice kurutulur. Alt ve üst dişlere sırayla flor cilası sürülür. Arta kalan tükürük ve cila bir tükürük emici yardımı ile iyice çekilir. Flor uygulamasının 4-6 ayda bir tekrarlanması gerekir. Bu uygulama çürük oluşumunu engellemek açısından oldukça faydalıdır. Uygulama diş yüzeylerine yapıldığından, sistemik bir uygulama olmadığından ve arta kalan flor tükürük emici ile ağızdan alındığından çocukların sağlığı açısından herhangi bir zararı yoktur.
Fissür örtücü nedir ve nasıl uygulanır? (Diş aşısı)
Çocuğunuz dişlerini her gün fırçalayıp diş ipi kullansa bile, dişlerin üzerindeki girinti ve çıkıntılara tam olarak ulaşamaz. Yiyecek artıkları ve bakteriler bu girintilere yerleşip diş çürüğü oluşturma tehlikesi yaratırlar. Fissür örtücüler akışkan kıvamda oldukları için diş yüzeyinin en derin noktasına kadar ilerlerler. Dolayısıyla fissürler tamamı ile en derin noktasına kadar bu bölgeleri tıkayarak yiyecek artıkları ve bakterilerin yapışmasını imkansız kılarlar. Fissür örtücü uygulaması azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinin girinti ve oluklarının akışkan bir dolgu maddesi ile örtüldüğü koruyucu bir diş tedavisidir. Dişin temizlenmesi zor bölgeleri olan oyuklarını, fissürlerini doldurur bu bölgelere gıda girmesini engeller.
Fissür örtücü hangi yaştan itibaren uygulanabilir?
Süt azı dişleri için 3 yaşından başlayarak, daimi azı dişler için ise 6 yaşından itibaren fissür örtücü uygulaması yapılmaktadır. Bir kez yapıldıktan sonra çiğneyici yüzeylerde daimi olarak kalmakta ve koruyuculuk sağlamaktadır.Fissür örtücü uygulaması yapılmazsa çocuğunuzun azı dişlerindeki çürük oluşmaya elverişli yüzeyler koruma altına alınmamış olur. Böylece ağızda en uzun süreyi geçiren süt dişleri olan azı dişleri çürük tehdidi altında kalır.
Flor ve fissür örtücü uygulamaları; gelişmekte olan her çocuğun beslenme şekli, diş fırçalama alışkanlığı, tükrük yapısı farklılıkları nedeni ile çocuğa özel koruyucu uygulamalar yapılmalıdır. İdeali her çocuğun gelişimini ve ağız hijyenini düzenli takip eden bir diş hekimi olmalıdır. 6 ayda bir rutin kontrollere gidilmelidir.
Dt. Gerçek Canpolat
