Çocukların küfür etmesini engellemek için öncelikle niçin küfür ettiğini anlamak gerekir. Aksi halde ceza, kızma, küsme denense de çözüm olmayabilir. Bu sebeple çocuğun neden küfür ettiği, nereden öğrendiği önemli noktalardır. Bunların yanıtları bulunduktan sonra küfür etmesini engellemek daha kolay olacaktır.

Küfür etmeyi nereden öğreniyorlar?

Yaptığınız, söylediğiniz ya da yapıldığında beğendiğinizi belirttiğiniz her davranışın çocuklar için önemli olduğunu biliyor musunuz? Eğer bilmiyorsanız henüz çocuk yetiştirmekte zorlanıyorsunuz demektir.

-“Bizim evde hiç küfür edilmez. Bu çocuk nereden öğrendi bilmiyorum.”

-“Devamlı kötü kelimeler kullanıyor, ne yaparsak yapalım engelleyemiyoruz.”

-“Okulda arkadaşlarına küfür ediyormuş, şikâyet geldi, ne yapacağımızı bilemiyoruz.”

Ebeveynler en sık bu cümlelerle durumdan yakınırlar. Peki çocuklar küfür etmeyi nasıl oluyor da öğreniyor?

Evde yemek yiyorsunuz ve eşinizle şakalaşırken ona su sıçrattınız. Eğer yanınızda küçük bir çocuğunuz varsa, sizin davranışlarınızdan ve gülüşmelerinizden çıkaracağı tek sonuç vardır. “Ben de su atmalıyım, çünkü bu onları mutlu ediyor.” Sonra suyu üstünüze boşalttığında niçin bu kadar sinirlendiğinizi anlaması genellikle zordur. Aynı şey sözcükler için de geçerlidir. Siz erişkin olduğunuzdan, sinirlendiğinizde kötü sözleri kullanma hakkınız vardır. Ama sizden duyduklarını tekrarlayan ufaklığın hiç şansı yoktur. Oysa, unutmamak gerekir ki onlar birer kayıt makinesi ve aynadırlar.

Diyelim ki, siz çok dikkatlisiniz ve hiç küfür kullanmıyorsunuz. Bir gün çocuğunuz küfür sayılan bir kelimeyi söyledi. Anlamını bilip bilmediğini kontrol etmekte yarar var. Büyük olasılıkla çocuk anlamını bilmiyordur. Sadece televizyonda, bir filmde, hatta bir şarkının sözünde duymuştur. Belki kızıldığında söylendiğini de anlamıştır. Ama anlamını, hayır. Eğer siz onun anlamını bilerek söylediğini düşünür ve tepkinizi korkutucu, utandırıcı ya da sindirici şekilde gösterirseniz belki bir daha söylemez. Ama niçin söylememesi gerektiğini de öğrenemez. Bu demektir ki siz duymadan kullanılabilir. Ona, öfkeli olduğu için bu kelimeyi kullandığını, sinirli olduğunu başka türlü de anlatabileceğini aktarmak daha iyi bir yoldur.

Küfür çeşitleri nelerdir?

Karşı tarafa kızgınlığımızı, öfkemizi, aşağılamamızı belirtmek için kullandığımız kelimeler, karşımızdaki insanı da kızdırır.

Küfür olarak bedduaları sıkça kullanırız. Bu sözlerle karşımızdakinin kötü duruma düşmesini dileriz. Büyüklerimizin arasında o kadar yaygındır ki, çocuklar niye kullanıyor diye şaşırmamak gerekir.

Bir başka küfür çeşidi, cinsel içerikli konuşmalardır. Daha çok erkeklerin kullandığı, ama kadınların da bu yarışta geri kalmadıkları bir çeşittir. Özellikle 5-7 yaş çocukları, ayıp olduğunu düşündükleri bazı organların (meme vb.) isimlerini söyleyerek, saatlerce gülebilirler. Büyükler kızsa da bu onlar için küfür değil, ayıbı öğrenmiş olmanın heyecanıdır.

Bir diğer küfür çeşidi ise kişiliğe yönelik olan hakaret sözleridir. Genellikle zekâ ve diğer özürlerin ya da hayvan isimlerinin kullanılması yoluyla söylenirler. En küfür etmem diyen erişkinlerin bile sıklıkla kullandıkları küfür çeşididir. Özellikle kızgın anne-babaların çocuklarına söyledikleri, ama onlar söylediğinde kızdıkları küfürler bu gruptadır.

Çocuklar niçin küfür ederler?

Bazen tek neden sadece dikkat çekmektir. Yeterince ilgi görmediğini düşünen çocuk için olumsuz davranışlarla da olsa büyüklerin ilgisini çekmek önemli olabilir. Hatta, sırf sizi şok etmek için bile kullanabilirler. En sık rastlanan nedenler büyümenin ispatı, erişkin dünyasına girdiğini göstermek, bağımsızlıklarını vurgulamaktır. Çünkü büyüklerinden, erişkin olmayı göstermenin yolunun küfür etmek olduğunu öğrenmişlerdir. Birlikte olduğu arkadaşlarına uyum sağlama ve onların kabulünü kazanmak için de küfredebilirler. Ama genellikle, kızdıklarında ve engellendiklerinde kullanırlar. Daha doğrusu yasak olduğunu bilir ama kendini tutamaz ve ağzından kaçırır. Bu duyguları başka türlü ifade etmenin öğretildiği çocuklarda, bu nedenlerle küfür görülmez.

Çocukların küfür etmesi engellemek için ne yapılmalı?

Çocukların küfür etmesini engellememiz gerekir. Bunun ilk adımı erişkinlerin bu sözleri kullanmamaları olabilir. Çocuk evinden başlayarak, arkadaşları, okul ve sokak tarafından etkilenir. Artık basın nedeniyle tüm dünyanın etkisine açılmıştır. Devlet adamlarından, köşe yazarlarına kadar herkesin bir başkasına açıkça, özürleri, hastalıkları hatta hayvan cinslerini hakaret olarak kullandıkları ve bunun normal olduğunu, küfür olmadığını savundukları bir ülkenin çocuklarını küfürden korumak zor olacaktır. Hele bu ülkenin en tanınan dizi kahramanları, sevimli insanları, komedyenleri küfür sözlerini başarı olarak kullanıyorsa, iş daha da zordur. Üstüne üstlük geleneğinde bazı küfür sözlerini, çocukları sevmek ve şirinlik yapmak için kullanma varsa olanaksız bile denilebilir. Ama yine de çocukların küfür öğrenmesini ve kullanmasını engellemek erişkin görevidir. Tabi bu konuda, kendileri erişkin gibi davranan büyüklerle başarı kolaylaşacaktır.

1-Bolca duymasını engelleyin.

2-Ona açıklayın. Çünkü anlamını bilmesi gerekir.

3-Yerine kelime öğretin.

4-Yok sayın. Eğer dikkat çekmek için söylüyorsa kesecektir.

5-Söylememesi gerektiğini hatırlatın.

6-Duygularını anlatacak yollar gösterin.

7-Örnek olun!