Özellikle kalabalık ortamlarda sıkça bulunmak zorunda kalan kişiler, henüz bağışıklık sistemi tam gelişmemiş olan çocuklar enfeksiyon hastalıklarına karşı çok daha korunmasız. Ülkemizde yıllardır uygulanan aşılama ile günümüzde pek çok hastalık artık çok nadir görülmekte yahut görülmemektedir. 24 Nisan Dünya Menenjit Günü ve 20-25 Nisan Avrupa Aşı Haftası dolayısıyla Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı ve Aşı Çalışma Grubu Koordinatörü Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, 2 yaş altındaki çocukların, kalabalık ortamlardaki insanların, bağışıklık sistemi düşük olanların, yaşlıların ve sağlık personelinin menenjit riski altında olduğunu vurguladı. Menenjit aşılarıyla bu ölümcül hastalıktan kurtulmanın mümkün olduğunun altını çizerek, insanları aşılanmaya davet etti.
Menenjit nedir?
Beyni çevreleyen üç zar vardır. Bunlardan ikisinin arasında bulunan sıvı beynin travmalarda zarar görmesini önler. Ancak burası bağışıklık sisteminin hiç çalışmadığı bir bölge olduğundan, mikroplar oraya ulaştığı zaman çok kolaylıkla iltihap kapabilir. Menenjit, hayati bir organ olan beynin etrafındaki dokuların iltihabı olduğu için, ciddi zararlara yol açabilir. 1940’lı yıllarda, modern tedavi yöntemleri olan antibiyotikler bulunmadan önce, menenjit hastalığı büyük oranlarda ölümle sonuçlanıyordu. Antibiyotik tedavisine geçildikten sonrasında bile ölüm oranları %10’lar civarında devam ediyor. Menenjite neden olan 3 önemli bakteriden Hib ve pnömokoka karşı bütün Türk çocukları aşılanıyor. Bu nedenle günümüzde %90 vaka meningokok adı verilen bakteri ile gelişiyor.
Menenjit ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına neden olabilir
Menenjit öğrenme güçlükleri, sara nöbetleri ve felç gibi ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır. Hekim gözüyle baktığınız zaman, meningokok bakterisinin neden olduğu kan iltihabı bir hekimin karşılaşabileceği en kötü, en çok korkutan tablodur. Çünkü çok hızlı seyreden bir hastalıktır. Yaşayanlarda da dolaşım bozukluğuna bağlı kol, bacak kayıpları olabilir. Bu hastalık grip nezle gibi çok sık görülen bir hastalık değildir fakat öldürücü ve sakat bırakıcı bir hastalıktır. Menenjitte ölüm oranı %10’dur. Ancak sepsis denilen, kana mikrop karışmasıyla seyreden tablo oluşursa ölüm oranları %20-30’dur.
Kalabalık ortamlarda dikkat edilmeli!
İki yaşın altındaki çocuklar, mikropla karşılaşma olasılığı olan sağlık personeli, bağışıklık sorunları olan kişiler, kreşler, okullar, kışlalar gibi kalabalık yerlerde yaşayanlar risk altında. Örneğin Hac sırasında bu risk artıyor. Hacılar kendileri aşılandıklarında hastalıktan korunuyorlar fakat mikrobu boğazlarında taşıyarak getiriyorlar ve kendileriyle temas edenlere bu mikrobu bulaştırıyorlar.
Çok küçük çocuklarda belirtileri çok gizli seyrediyor. Çok hafif bir ateşle, bazen vücutta bir döküntüyle kendini belli ediyor. Bu sebeple tanı koymak zor oluyor veya tanı konduğu zaman geç kalınmış olabiliyor. Çünkü bu hastalık çok hızlı seyrediyor. Daha büyük çocuklarda ise ateş kusma ve baş ağrısı görülüyor.
Menenjite karşı en etkili korunma yöntemi aşı!
Bütün menenjit vakalarının sadece %3’ü risk gruplarında oluyor, geri kalan %97 ise sağlıklı insanlarda görülüyor. Aşının gerekli olmasının sebeplerinden biri yetişkinlerin %10’unun boğazlarında bu mikrobu taşıyor olması. Yani genelde bu mikroptan kaçınmak mümkün olmuyor. Örneğin otobüse biniyoruz ve mikrobu taşıyan insan yanımızda oturuyor. Bu mikroba karşı tek etkili korunma yöntemi aşılamadır.
Aşılar Türkiye’de yılda 14 bin hayat kurtarıyor!
Türkiye için ele alırsak, eğer aşılama yapmazsak yılda 14.296 ölüm meydana gelir, birçok sakatlık ortaya çıkar ve yılda 20 milyar euro kaybımız olur. Bu rakamlar Türkiye’ye ait rakamlar. Bunu dünyaya yansıttığımız zaman çok daha büyük rakamlar çıkar ve bu hiçbir felaketle kıyaslanamaz. Belki trafik kazalarıyla kıyaslanabilir. Türkiye’de yılda trafik kazası sebebiyle yaklaşık 40.000 civarında ölüm meydana geliyor ama bunun önlenmesi aşıyla korunabilen hastalıklar kadar kolay değil. Ya da insan öldüren çok sayıda kanser var ama kanserin aşı gibi bir koruyucu yöntemi yok. Dolayısıyla aşıyı, mevcut koruyucu yöntemler içerisinde kıyaslayabilecek bir örnek bile yok. Bütün insanlara sigarayı bıraktırsanız bile aşıyla elde edebileceğiniz faydanın en fazla %1’ini elde edersiniz.
