Ana SayfaPsikolojiÇocuk PsikolojisiBilgisayarın olumsuz etkilerini nasıl azaltabiliriz?

Bilgisayarın olumsuz etkilerini nasıl azaltabiliriz?

-

Dijital cihazların öğrenmeyi kolaylaştırdığı ve bilginin daha kolay hatırlanmasını sağladığı bir gerçek. Ancak günümüzde neredeyse tüm ebeveynler, televizyon ve bilgisayarın hayatımıza ve özellikle çocuklarımıza yaptıkları olumsuz etkilerin de farkındalar.                   

Sürekli televizyon izlemek çocuğu edilgen kılıp yaratıcılığını engelleyebildiği gibi hipnotik etkisiyle özellikle küçük yaştaki çocuklara daha büyük zararlar verebiliyor. Dil ve beyin gelişimine, asosyal davranışın gelişmesine, göz sağlığına, şiddet eğilimine olan olumsuz etkileri günümüzde tüm uzmanların üzerinde fikir birliğine vardıkları bir konu.

Teknolojik aletleri çocuk eğitiminde etkili kılmak ancak yetişkinlerin doğru yönlendirme ve mantıklı sınırlamaları ile mümkündür. Peki, hayatımızı birçok alanda kolaylaştıran, kimi zaman bizi eğlendiren, kimi zaman bilgiye ulaşmamızı kolaylaştıran teknolojik aletleri nasıl yönetmeliyiz? Çocuklarımız üzerindeki olumsuz etkilerini nasıl azaltabiliriz?

Farklı Aktiviteler

– Haftanın en az bir gününü teknolojik aletlerin olmadığı bir gün olarak belirleyin ve farklı aktivitelere yer verin,

-Teknolojinin olumsuz yönlerinden etkilenmemek için neler yapılabileceği ile ilgi çocuğunuzla konuşun,

-Okul günleri ve hafta sonları için farklı aktivite ve düzenlemeleri çocuğunuzla birlikte ona seçenekler sunarak yapın.

-Tüm vücudunu kullanabileceği hareketli oyunları oynaması yönünde ona yol gösterici olun.

-Arkadaşlarını evinize davet edin ve teknoloji dışında oyunlar oynamaları yönünde yol gösterici olun.

Tv ve Bilgisayar Kullanımının Olumlu Yönleri

Programlar ebeveyn kontrolünde, birlikte seçildiğinde çocuğun dış dünyaya olan ilgi ve merakını arttırır. Onu daha fazla soru sorması ve güncel konuları daha çok merak etmesi konusunda cesaretlendirir.  Belirli bir yaştan sonra kontrollü seyir çocuğun kelime dağarcığını geliştirir.

Aynı programları izleyen, aynı oyunları oynayan çocukların gerçek dünyada sosyalleşmesine yardımcı olur. Belli konularda eğitir. Bilgi kaynağıdır. Aileyle birlikte seyredilen televizyon ya da oynanan bilgisayar oyunları ailece eğlenceli zaman geçirmek için idealdir.

Yardım, Destek ve Yönlendirme

Çocuklarımız bir yandan teknolojinin hayatlarına getirdiği kolaylıkları kullanmalarına olanak sağlarken, bir yandan da onları olumsuz etkilere karşı korumak ebeveynler olarak bizim en önemli görevlerimizden.

Yapılan araştırmalar çocukların televizyon ve bilgisayar kapandıktan sonra kendilerini pasif ve enerjisiz hissettikleri yönündedir. Çocuklarımızın bu hipnotik etkiden korunmak için yardımımıza ihtiyaçları var.

Televizyon ve Bilgisayarın Olumsuz Etkilerini Nasıl Azaltabiliriz?

Teknolojik aletlerin hayatımıza getirdiği kolaylıklar kadar olumsuz etkilerinin de olduğunu çocuğunuzla konuşun,

-Televizyonu ortak seyredilebilecek bir odaya koyun. Mümkünse odasında televizyon ve bilgisayar olmamasına özen gösterin. Televizyon konulan odadaki eşyaları televizyonu merkez yapmayacak şekilde düzenleyin,

-Zaman ayarlayıcısı olan bilgisayar ve sınırlı internet erişimi sağlayın,

-Ailenizin sosyal hayatındaki öncelikleri çocuğunuza örnek olacak şekilde belirleyin. Çocuğunuza oynak ve konuşmak için zaman ayırmanın yanında kendiniz de teknolojik aletleri sınırlı kullanarak ona örnek olun,

-Televizyon seyretme ve bilgisayar oynama saatlerinize aile kuralları çerçevesinde sınır koyun. Okul zamanı bilgisayar kullanımına olanak sağlamayın. Hafta sonu kullanımını da günde en fazla 2 saat ile sınırlayın,

-Zamanlama sınırına uyduğunda onu manevi olarak ödüllendirin,

-Yemek zamanlarına sofraya ailece oturmaya özen gösterin. Bu esnada televizyon açık olmasın. Radyo ya da cd çalarda uygun bir müzik çalınabilir,

-Televizyon izlerken atıştırma yapmak konusunda kurallarınız olsun,

-Dışarıda oynaması konusunda teşvik edin ve farklı sosyal aktiviteler düzenleyin,

-Kitap okumasını, aile oyunları oynamasını teşvik edin,

-Yeteneklerine uygun hobileri olması konusunda onu cesaretlendirin ve ona örnek olun,

-Bilgisayar oyunlarını, izlediği programları ve girdiği siteleri ona hissettirmeden izleyin. Çocuğunuz rahatsızlık duymuyorsa bazı programları birlikte seyredin. Bu programlar hakkında onunla konuşun ve eleştirel düşünme konusunda onu teşvik edin,

-Birlikte bilgisayar oyunu oynayarak ve birlikte televizyon seyrederek bu aktiviteleri sosyalleştirin ve gerçeklikle bağlantı kurmasına yardımcı olun,

Ev ödevleri, hobiler ve teknoloji dışı faaliyetler için belirlediğiniz uygun zamanların düzenli olmasına özen gösterin ki bu davranışlar alışkanlık haline gelebilsin,

-Çocuklarınızın her birine günde en az 15-20 dakika ayırarak onlarla birebir teknoloji dışı bir faaliyette bulunun,

-Çocuklarınızla, reklamların çoğu zaman gerçekleri yansıtmadığıyla ilgili sohbetler yapın,

-Gün içerisinde farklı faaliyetler yaparken, televizyonun kapalı olmasına özen gösterin,

-Programları birlikte seçin, izleyin, uygun zamanda izlemek üzere kaydedin ve birlikte izlediğiniz programlar hakkında onlarla konuşun. Onları eleştirel düşünmeye teşvik edin.

-Sürekli kanal değiştirmek küçük yaştaki çocuğun konsantrasyonunu bozduğu için çocuğunuzun sürekli kanal değiştirmemesine dikkat ederek kendiniz de bu davranışı yapmaktan kaçının,

Çocuklarımızdaki sosyal becerileri geliştirebilmek adına aile içi sohbet saatleriniz olsun ve bütün aile üyeleri bir arada bir takım şeyleri paylaşın, konuşun.

İyi Örnek Olmak…

Bahsi geçen tüm bu tavsiyeler belki de bazen hepimizin yaptığı, uyguladığı yöntemler. Düzenli bir şekilde ve işbirliğine dayalı olarak yapılan bu çalışmalar uzun vadede çocuğumuzun olumsuzluklardan daha az etkilenmesine yardımcı olacaktır.

Çocukların davranışlarını şekillendirirken yetişkin davranışlarını model aldığı düşünülürse, anne babanın da teknolojik aletlere ne kadar zaman ayırdığı önem kazanmaktadır.

Tabi bütün gününü televizyon ve/veya bilgisayar karşısında geçiren bir ebeveynin bu yöntemlerle başarılı olabilmesi için kendisinin de bazı kısıtlamalara uyarak örnek teşkil etmesi gerekmektedir.

Çocuklarınızla Bu Oyunları da Oynayabilirsiniz…

Kâğıt—Kalem Oyunları

İsim—Şehir

Sayı Tahmini: 2 kişilik bu oyunda oyuncuların biri tüm rakamları farklı olan 3 ya da 4 haneli bir sayı belirler ve bu sayıyı diğer oyuncunun belirli kurallar çerçevesinde bulmasını ister. Temel kurallardan biri yazılan sayının tekrar eden rakam içermemesidir (2245 gibi). Oyuncular sırayla birbirlerinin rakamını tahmin etmeye çalışırlar. Doğru bildikleri her rakam için (-); hem yerini hem kendisini doğru bildikleri her rakam için (+) alırlar. Ör: 1234 sayısı için 1973 tahmini +1 ve –1 alır. 1 rakamının hem kendisi hem de bulunduğu yer doğru tahmin edilmiş ve +1 alınmıştır. Yeri yanlış, kendisi doğru tahmin edilen 3 rakamı için de –1 alınmıştır.

Kendi çocuğunuzun yaş grubuna uygun alternatif oyunlar, aile oyunları, kutu oyunları oynanabilir.

Pınar YAYLACI

Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen

Kaynaklar

http://www. parent4success.com/ 1100/27-tips-on-how-to-reduce-your-childrens-screen-time/

“Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Etkileri” Yrd. Doç. Dr. Huriye KURUOĞLU

http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_id=3589c4ad-8995-4554-8350-4e0641cfe0cd

“Çocuk ve Gençlerde Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığı ve Çözüm Önerileri” Doç Dr. Nesrin DİLBAZ