Bebeklerin gözleri doğumdan sonra hem anatomik olarak hem de fonksiyonel olarak ilk 2 yıl oldukça hızlı gelişir. Bu hızlı gelişim sürecinde yenidoğan bebeklerde göz çapaklanması ile çok sık karşılaşılır. Kimi zaman mikrobik, kimi zaman ise fonksiyonel sebeplerle oluşan bebeklerde göz çapaklanması hakkında bilgiler veren Göz Sağlığı Uzmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar, sağlıklı bir göz gelişimi için yenidoğan bebeklerde görme fonksiyonları ve göz sağlığı konularında ebeveynlere şu önerilerde bulundu.
Bebeklerin gözünde neden çapak oluşur?
Yeni doğan bebeklerde göz sulanması ve çapaklanmasının en sık sebebi gözyaşı kanallarının tıkanıklığıdır. Doğum sırasında ya da dışarıdan, göz kanallarından alınan bir enfeksiyon da çapaklanmaya sebep olabilir. Gözyaşı kanalları gözyaşı üreten dokular değildir, adeta yağmur suyunu tahliye eden borular gibi fazla olan göz yaşını, buruna ve genze aktaran kanallardır. Gözyaşı kanal tıkanıklığı yeni doğan bebeklerde sıklıkla görülebilir. Bunların büyük bir kısmı özellikle ilk 1 ay içinde kendiliğinden açılır, bir kısmı ise tekrarlayıcıdır.
Bebeklerde göz çapaklanması tedavisi nasıldır?
Bebeğinizin burun köküne günde 2 defa 20’şer kez hafif bastırarak masaj yapmak, göz kanalı tıkanıklarının büyük ölçüde açar.
Eğer sarı yeşil renklerde çapaklanma varsa antibiyotikli damla tedavisi uygulanabilir. Bazı ebeveynler anne sütü ile silmeyi denemektedir ancak bunda şöyle bir sakınca olabilir. Anne sütü açık hava ile temas ettiğinde bir süre sonra onun içinde de zararlı bakteriler üremeye başlar. Eğer bebeğin göz çapaklanması kanal tıkanıklığı nedeniyleyse bu yöntem zaten işe yaramayacaktır. Aksine o bölgede bakteri, mikrop üremesine sebep olur.
Ebeveynler, bebeklerin burun köküne sabah akşam günde 2 defa 20’şer kez bastırarak, kanalın pompa mekanizmasını çalıştırıcı ve kanalın gelişimini arttırıcı masaj uygulayabilir. Bu masaj tedavisi ve arada oluşan çapaklanmalarda kullanılan damlalar ile tıkanıklıkların büyük kısmı açılır. Bebek 10 aylık olduktan sonra hala bu durum tekrarlıyorsa, lavaj dediğimiz cerrahi operasyon olmayan, basit bir girişimle bu durum düzeltilir. Çok nadiren bundan da sonuç elde edilemezse, tüp uygulaması vb. cerrahi işlemler yapılabilir.
Bebeklerde göz kapakları ve çevresinin temizliği
Bebeklerde göz çapaklanması ve sulanması birden fazla nedenden meydana geliyor olabilir. Nadiren de olsa, göz kapağının şekil bozukluklarına bağlı olarak entropium ve ektropium denilen, yani göz kapağının içe ve dışa doğru anormal kıvrılmasının sonucu, sulanma ve çapaklanma olabilir. Bunlar bir süre gözlendikten sonra gerekirse basit cerrahiler ile düzeltilebilir. Yine çok nadiren gözde bulunabilecek bir yabancı cisim de sürekli aşırı sulanmaya sebep olabilir. Bunun da muayene ile saptanıp çıkarılması gerekir. Uzun süre tedavi edilmeyen rahatsızlıklar bebeği rahatsız ederek, huzursuzluk yapabilir.
