1 yaş bebek beslenmesi çoğunlukla yetişkinler ile aynı yemekleri içerir. Ancak hâlen çocuğun gelişim döneminde olması nedeniyle bu yemeklerin sağlıklı olanlardan seçilmesi önemlidir. Ayrıca tuz miktarına da dikkat edilmesi ve yemekler az tuzlu hazırlanmalıdır. Çocuk beslenmesinde amaç çocuğa fazla miktarda yedirmek değil, yeteri kadar tüm gereksinim duyduğu gıdalar ile beslemektir. Bunu yaparken çocuğun kronik bir hastalığı olup olmadığı, bazı gelişim özellikleri, ruh ve beden sağlığını etkileyen durumlar ayrıca değerlendirilmelidir. 1 yaş bebek beslenmesi ve yemek tarifleri size sağlıklı bir çocuğun nasıl beslenmesi gerektiği konusunda fikir verebilir.
1 yaş bebek beslenmesi
Bu dönemde yürümeye başlayan ya da sıralayan bebekler oldukça hareketlidir. Büyüme hızları ilk aylara göre biraz yavaşladığından iştahları özellikle 18. aya doğru biraz azalabilir. Bu süreçte çocuk hâlâ kilo alamaya devam ediyorsa, gelişimi de normal ve çocuk sağlıklıysa genellikle sorun yoktur.
1. Protein
Büyümekte olan bebeklerin 12. ayda günde yaklaşık 15 gram proteine ihtiyacı olabilir. Hayvansal ve bitkisel proteinler çocuklar için önemlidir. Bunlar, doku ve kasların oluşumunda ve onarımında vücudumuzun kullandığı besin maddeleridir.
2. Yağ
Yağ dengeli bir beslenmede olması gereken önemli bir maddedir. Yağda çözünen bazı vitaminleri vücudumuzun alabilmesi için önemli olduğu gibi aynı zamanda hareketlenen çocuğa enerji sağlar. Az işlem görmüş sızma zeytinyağı, tereyağı gibi yağlar çocuk yemeklerinde tercih edilmeli ancak miktar abartılmamalıdır.
3. Karbonhidratlar
Karbonhidratlar, sağlıklı ve dengeli bir beslenme için gereklidir. Özellikle faydalı, iyi karbonhidratlar dengeli bir beslenmenin parçasıdır. Yürümeye başlayan çocuk için günlük karbonhidrat gereksinimi yaklaşık 120 -150 gramdır.
4. Lif
1 yaş bebek beslenmesi içinde bağırsak fonksiyonlarını düzenleyen lif önemli bir yer tutar. Lifi çocuklar meyve ve sebzeler, tahıllar ve baklagiller yoluyla alır. Bu onların bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi ve genel sağlığı için gereklidir.
5. Demir
Bu yaşta bir bebeğin demir alımı günde yaklaşık 10 mg’dır. Özellikle ülkemizde pek çok bebek anemi yani kansızlık denen demir eksikliğine yatkındır. En iyi demir kaynakları kırmızı et, yumurta, yeşil sebzeler vb. dir. Demir emilimini kolaylaştırmak için etli bir yemeğin yanında C vitamini içeren limonlu bir salata yemek ya da taze sıkılmış bir portakal, mandalina suyu içmek faydalı olabilir. İnek süt içmeye ya da onunla yapılan sütlaç, muhallebi vb. yemeye başlayan çocuklarda süt miktarı 1 yaş için 1 bardak civarı olabilir. Fazlası hem kiloya hem kabızlığa hem de kansızlığa sebep olabilir. 12 aylık bebeklere tıbben gerekmedikçe diyet, light ürünler verilmez.
6. Su
1 yaşında bir çocuğun günlük olarak yaklaşık 1 – 1,5 litre sıvı alması beklenir. Bu sıvıyı gün içinde su, çorba, meyve ve sebze, süt gibi besinlerle alır.
7. Tuz
Bebek yemeklerine 1 yaşına kadar tuz 2 yaşına kadar şeker eklenmesini önermiyoruz. 1 yaşında bir bebek, uygun kas ve sinir sistemi gelişimi için günde yaklaşık 1 g sodyum yani yarım çay kaşığı tuza ihtiyaç duyabilir. Bu tuzun büyük kısmını sebzelerden alırken geri kalanını yemeklere ilave edilmiş tuzdan ve peynir, zeytin gibi tuzlu gıdalardan alır.
8. D Vitamini
12 aylık yani 1 yaşındaki çocuklar her gün yaklaşık 400 IU D Vitaminine ihtiyaç duyarlar. D vitamini günlük güneşe çıkarak, güneş olmayan kış aylarında haftalık ayarlanarak sağlanabilir. Bunların haricinde bebeğe hekim tarafından takviye olarak verilen D vitamini damlasının kullanımı da katkı sağlar. Ancak fazlası ciddi sorunlara yol açabileceğinden tehlikelidir ve hekim önerisi haricinde verilmemelidir. Fazla kullanımı böbrek yetmezliğine kadar uzanan tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
1 yaşındaki çocuğa ne yedirmeli?
1 yaş çocuğa öncelikle taze ve mümkünse ev yapımı yemekler yedirmeli. 12 aylık bebeğin beslenmesini takip etmek için kalori hesaplamak gerekmez. Normal sağlıklı çocuklarda bu tip hesaplamalar yapmanıza gerek yoktur mühim olan çocuğun yeterli ve dengeli ve taze gıdalarla beslenmesidir. Hekim kontrollerinde çocuğunuzun düzenli bir şekilde kilo aldığı gözleniyorsa ve çocuk sağlıklıysa bu yeterli beslendiğini gösterir. Sizin dikkat etmeniz gereken, paketlenmiş işlenmiş gıda maddeleri yerine evde pişirilmiş her besin grubundan farklı farklı, çok karışık olmayan ve günlük taze yemekleri tercih etmenizdir.
Bu yaşta çocuklar hâla anne sütü içebildiğinden beslenme, anne sütü ve ek gıda şeklinde düzenlenmelidir. Anne sütü almayan 12 aylık çocuklar içinse kahvaltı, ara öğün, öğlen yemeği, ara öğün, akşam yemeği ara öğün olarak düzenlenebilir.
12 aylık bebek için en iyi yiyecekler
1. Sebzeler
Öncelikle mümkünse mevsimine göre sebzeler kullanılmalıdır. Zira kışın yetişen sebzeler kış hastalıklarına karşı vücudu korumada daha etkili olabilir. Çocukların küçükken sebze yemeye başlaması onun ilerideki yeme alışkanlıklarını de etkileyebileceğinden önemlidir. Sebzeler, bebeğinizin sağlıklı büyümesi için gerekli mineraller, vitaminler ve lifler içerir. Sebzeleri onlara dilimleyerek parmak gıda olarak veya yemeklerde kullanarak verebilirsiniz. Genellikle 1 yaştan önce önermediğimiz yeşil sebzelerle yapılan yemekler de artık yedirilebilir.
2. Meyveler
Farklı meyveler ama yine mevsimine uygun taze meyveler tercih edebilirsiniz. Meyveleri lifli yani suyu değil püresini vermek daha sağlıklıdır. Çocuğunuzu her gün en az bir porsiyon yaşına göre miktarda meyve yemesi önemlidir. 1 yaşa kadar alerji riski nedeniyle fazla önermediğimiz narenciye (portakal, mandalina) diğer meyvelerle dönüşümlü olarak yedirilebilir ya da çeşitli mevsim meyveleriyle renkli bir kâse meyve salatası da hazırlayabilirsiniz.
3- Süt ve süt ürünleri
Peynir, süt, yoğurt, kefir protein, kalsiyum, D vitamini sağladığı ve ayrıca yağ ve enerji gereksinimlerini karşıladığı için bebekler için dengeli bir beslenmenin temel taşlarındandır. Ancak süt alerjisi yaygın görülen bir durumdur ve bu durumda süt ve süt ürünlerinden uzak durulması gerekir. Süt alerjisi ileri değerlendirme gerektirir. Süt alerjisinin bebeklerde yaşamın ilk yıllarında sık rastlanıyor olması sebebiyle 1 yaşına kadar bebeklere inek sütü verilmez. Ayrıca laktoz intoleransı vb. başka sebepler de bu genel uygulamada etkendir.
Yoğurt ise içerisinde pek çok faydalı bakteri bulunduran geleneksel ve faydalı bir lezzettir. Çocukların kemik gelişiminde kalsiyum ihtiyacını temin etmede önemlidir. Ayrıca süt gibi laktoza bağlı gaz problemleri yaratmadığından, Laktoz intoleransı olan çocuklar rahatlıkla yiyebilir. Ancak bu süt alerjisi olan bebeğin yoğurt yiyebileceği anlamına gelmez. Yoğurt ayrıca ishal gibi sindirim bozukluklarını önlemede de faydalıdır. Ancak bu da süt alerjisi durumunda
4. Kuruyemiş
Kuruyemişler, besin değeri yüksek, faydalı yağlar içeren, antioksidan ve mineraller bakımından zengin gıdalardır. Çok faydalı olmakla birlikte fındık, fıstık vb. alerji yapabilir, küçük çocuklarda boğulmalara sebep olabilir. Alerji riski nedeniyle genellikle 2 yaştan sonra öneririz ancak çok faydalı olan ceviz, fındık gibi besinlere çocuğunuzun alerjisi yoksa, hekimi onay veriyorsa, birkaç gün denedi ve çocukta herhangi bir reaksiyon gelişmediyse toz haline getirerek veya ince rendeden geçirerek muhallebilerine, çorbalarına katılabilir. 1 yaşında bir bebeğin kahvaltısına yarım ceviz içi rendelemek yeterlidir.
5. Baklagiller
Fasulye, mercimek, nohut, bakla gibi baklagiller bebeğinize kas geliştirme için protein, kemik oluşumu için kalsiyum, magnezyum, demir ve lif sağlayabilir. Baklagiller arasında bakla küçük çocuklara önerilmez. Bunun haricinde diğerleri biraz gaz problemi yaratabilmekle birlikte iyi birer besin kaynağıdır. Baklagilleri 1 gün önceden ıslatmak, haşlamak ilk haşlama suyunu döküp, kabuklarını soyarak bebeğe vermek şiddetli gaz problemi olan çocuklarda bu sıkıntıyı azaltmada etkili olabilir.
6. Yumurta
Yumurta en ucuz ve kıymetli protein kaynağıdır. Demir, protein, omega 3 yağ asitleri ve vitaminler içerir. 1 yaşına gelen çocuklar özel olarak yumurta alerjileri yoksa yumurta sarısı ile yavaş yavaş beyazını da yemeye başlayabilirler.
7- Tahıllar
Yulaf, buğday, çavdar vb. tahıllar beslenmede önemli yer tutar. Lif açısından zengin bu besinler değerli karbonhidratlardır. Sağlıklı ve dengeli bir bebek beslenmesinde yer alırlar. Ancak çölyak gibi kronik hastalığı olan çocuklarda buğday, arpa, çavdar hatta glütensiz olmasına karşın bulaş olabileceğinden yulaf önerilmez. Çölyak ve glüten ilişkili hastalıklar ayrıca incelenir. Normal sağlıklı 1 yaşında bir çocuk tahılları yiyebilir.
1 yaş bebek beslenmesi için örnek yemek tarifleri
1 yaş bebek yemekleri için 1 yaş üstü yemek kategorisine bakabilirsiniz.
