Pozitif ebeveynlik ya da başka bir deyişle nazik ebeveynlik, empati, saygı, anlayış ve sınırlara odaklanan kanıta dayalı bir ebeveynlik yaklaşımıdır. Bebeğinizi yetiştirirken birçok ebeveynlik yöntemi olduğunun farkına varmışsınızdır. Ancak yeni bir yaklaşıma daha yer vermek istiyorsanız, ‘pozitif ebeveynlik’ kavramını düşünebilirsiniz.
Peki pozitif ebeveynlik nedir ve pozitif ebeveynliği günlük yaşamımızda nasıl uygulayabiliriz?
Pozitif ebeveynlik
Pozitif ebeveynlik, utandırma, suçlama veya ceza vermeden ebeveynlik yapmanın bir yoludur. Hem ebeveynler hem de çocuklar arasında işbirlikçi bir tarz söz konusudur.
Adından da anlaşılacağı gibi ebeveynliğe daha yumuşak bir yaklaşımdır. Pozitif ebeveynlik yöntemini uygulayan ebeveynler katı kurallarla değil, tutarlı ve şefkatli sınırlarla rehberlik ederler.
İşbirlikçi ebeveynlik ya da nazik ebeveynlik olarak da bilinen pozitif ebeveynlik, çocukları yapılan hatadan bağımsız, alakasız şekilde cezalandırmamayı gerektirir. Ancak ceza verilecekse bu yapılan hata ile ilintili olmalıdır ve kesinlikle onur kırıcı, şiddet içeren cezalar olmamalıdır. İletişim ve demokratik yöntemlerin kullanılması, pozitif ebeveynlikte esastır. Pozitif ebeveynlik empati, saygı, anlayış ve sınır gibi dört unsurdan oluşur.
Pozitif ebeveynliğin faydaları nelerdir?
Uzmanlara göre pozitif ebeveynliğin birçok faydası var. Bu yaklaşım çocuklara aktif olabileceklerini, kendi sınırlarını belirleyebileceklerini, kendi ihtiyaçlarına güvenebileceklerini öğretir. Çocukların kendilerini açık ve saygılı bir şekilde öne çıkarmasını sağlar. Çocukların kaygı probleminin azaltılmasına yardımcı olur. Utangaç çocukların bu sayede daha aktif olmasına yardımcı olabilir.
Özellikle bebekler ve küçük çocuklar gördüklerini kopyalarlar. Nazik ebeveynlik, empati ve saygıya dayandığından, çocuklar bu olumlu özellikleri modellemeyi öğrenir. Bu da onların nazik, saygılı, özgüvenli insanlar haline gelmesini sağlayabilir.
Nazik ebeveynliğin olumsuz yanları neler?
Nazik ebeveynliğin sayısız faydası olsa da eksileri de mevcut. Pozitif ebeveynlik uygulamasının çok fazla özgürlükçü ve sınır konmadan uygulanması, çocukların kötü davranışlar sergilemesine yol açabilir. Ebeveynler bu şekilde büyütülmediyse veya çocuğunuza bu yaklaşımı yeni uygulamaya başladıysanız, pozitif ebeveynlik stratejisini uygulamak zor olabilir. Pozitif olmak çocuğa sınır koymamak demek değildir.
Deneyebileceğiniz pozitif ebeveynlik taktikleri
- İyi bir model olun
Düzenli olarak görmek istediğiniz şeyi gösterin. Her zaman nezaket, şefkat ve empati uygulayın. Daha az emredici konuşun ama mesajınız açık ve net olsun. Kibar olmak uğruna dolambaçlı uzun cümleler kurmayın.
- Sinirli olduğunuz zaman kendinize zaman tanıyın
Sinirli olduğunuzda yapılacak ilk ve en önemli şey yavaşlamaktır. Önce sakinleşin ve işbirlikçi sürece yeniden başlayın. Çocuğunuzla sakin bir sesle konuşun. Sorunu anlamaya çalışın. Özellikle iki yaş problemleri döneminde buna çok ihtiyacınız olabilir.
- Öfke nöbetleri için ip uçları
Bazen çocuklar bizi zorlayabilir ve sabrımızı test edebilirler. Bu gibi durumlarda çocuklarda öfke nöbetleri görülebileceğini unutmayın. Bu durumlarda siz sakin kalmalısınız ve çocuğunuzun duygularını serbest bırakmasına izin vermelisiniz. Öfke nöbeti geçtikten sonra, bu duruma neyin sebep olduğunu tartışmak ve gelecek için olası çözümleri bulmaya odaklanabilirsiniz. Ona “ bağırmaktan vazgeçersen seni daha iyi anlayabilirim” yada “Önce biraz sakinleşelim sonra bana neler olduğunu anlat” tarzında yaklaşabilirsiniz.
