Rengi ile eşsiz kırmızı pancar, ıspanakgiller ailesinden olan, yumru kökü çok lezzetli ve sağlığa son derece faydalı toprak altında yetişen bir kök sebzedir. Kırmızı renkli besinlerin kansere ve kalp damar hastalıklarına karşı bilinen koruyucu etkileri çoğunlukla kırmızı lahanada olduğu gibi antosidanin içeriğine bağlıdır. Kırmızı pancara bu rengi veren ise betalain grubu maddelerdir ve bu açısından eşsizdir.
Dr. Özgür Şamilgil pancarın mucizevi gücünü adım adım anlatırken, şeker oranı yüksek bir sebze olduğundan pancar suyunun aşırı tüketilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Bir de Borç çorbası tarifi veriyor.
1- İltihap engelleyici:
Birçok besinde bulunmayan, hücreleri, enzim ve proteinleri koruyan betalain grubu bir madde içerir. Bu maddenin iç organları koruyucu, kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalıkları engelleyici çok büyük faydası vardır. Yalnız bu fayda, betalainleri vücudunuzun kullanabilme yeteneğine bağlıdır yani genetik yapınızla ilgilidir.
2- Kansere karşı:
Hayvanların içme sularına katılarak yapılan deneylerde, kalın barsak, mide, sinir sistemi, akciğer, meme, prostat kanserlerini engellemede ve ilerlemesini yavaşlatmada etkili bulunmuştur. İnsanlarda pankreas, meme ve prostat kanserinde kullanımı ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir.
3- Detoks etkisi:
Kanın temizlenmesi ve karaciğerin zehirlerden arınmasına yardımcı olduğu bilinmektedir.
4- Yüksek kan basıncını düşürücü etkisi:
Yapılan bazı çalışmalarda pancarda bulunan nitrat denilen maddenin vücutta nitrik oksite dönüşerek damarları genişlettiği, kan dolaşımını kolaylaştırdığı, tansiyonu düşürdüğü gösterilmiştir.
5- Dayanıklılık sağlayıcı:
Egzersiz öncesi içilen pancar suyunun egzersize dayanıklılığı arttırdığı, dinçlik verdiği bilinmektedir.
6- Daha fazlası :
– Bağışıklık sistemini destekleyen C vitamini,
– Bağırsak çalıştırıcı, hazım kolaylaştırıcı yoğun lif
– Sinir ve kas fonksiyonlarını güçlendirici potasyum,
– Kemik, karaciğer, böbrek ve pankreas sağlığını destekleyici manganez,
– Kalp damar hastalığına, sakat doğumlara ve kansızlığa karşı koruyucu folik asit B vitamini
– Sarı nokta göz hastalığını engelleyen lutein ve zeaksanthin içermektedir.
Ne kadar tüketilmeli
Çalışmalara göre çok yüksek besin değeri nedeniyle haftada 2 gün, yarım veya bir bütün pancar ya da aynı aileden pazı, ıspanak, kinoa tüketimi önerilmektedir. Bazı kişilerin pancar tüketimi sonrası 24-48 saat kadar süren idrar ve dışkıda koyu kırmızı renk değişimi görülebilmektedir. Bu durumdakilerin demir metabolizma bozukluğu veya sık böbrek taşı düşürme sorunu olabilir, hekimlerine danışmadan fazla pancar tüketmemeleri önerilir.
Nasıl seçilmeli ve saklanmalı
Tüm yıl boyunca bulunabilmektedir fakat Haziran Ekim arası besin değeri daha yüksektir. Küçük veya orta boyu, kökleri ve yaprakları canlı ve sağlam olanı, yüzeyi düzgün ve çatlağı eziği, lekeleri olmayan, koyu canlı renkli olanları seçilmelidir.
Yaprakları ve kökleri, suyunu kaybetmemesi için çok dipten kesilmemelidir, tepeden yaprakları 4 cm, alttan kökleri 2 cm bırakacak kadar kesilmesi uygundur.
Havası iyice alınmış plastik torbada, yıkanmadan buzdolabında 3 hafta kadar saklanabilir.
Yaprakları da yıkanmadan aynı şeklide saklanırsa 4 gün kadar tazeliğini korur.
Nasıl hazırlanmalı ve tüketilmeli
- Soğuk suda, içindeki kırmızı suyu akıtmamak için zedelemeden yıkanmalıdır.
- Çok faydalı olan betalainler, ısıya fazla dayanıklı değildir.
- Besin değerini kaybetmemesi için en sağlıklısı çiğ yenmesidir.
- Çiğ sevmeyenler ince dilimler halinde seramik veya çelik tavada 1 dakika kaynatarak garnitür veya salataya ekleyebilir.
- Pişmiş olarak yenecekse bütün veya 4’e bölünüp, 15 dakikayı geçmeyecek şekilde buharda veya kaynatarak, veya 1 saati geçmeyecek şeklide hafif-orta ısıdaki fırında pişirilmesi uygundur.
- Pişirilirken limon veya sirke konursa rengi açılır, daha koyu bir renk istenirse kabrartma tozu sodyum bikarbonat eklenebilir.
- Ayrıca meze olarak taze limon suyu, sızma zeytinyağı ve baharatlarla marine edilerek de tüketilebilir.
Kırmızı pancar ile yapabileceğiniz birkaç yemek tarifine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz
Kırmızı pancarlı kinoalı bebek maması
Borç çorbası
Rusların meşhur Borç diye telaffuz edilen pancar gibi kök bitkilerinden oluşan çorbası şu şekilde hazırlanmaktadır ;
Malzemeler:
- Yarım kg kuşbaşı et
- 1 pancar
- Yarım kg lahana
- 2 diş sarımsak
- 1 demet maydanoz
- 1 patates
- 1 havuç
- 2 boy kuru soğan
- 2 defne yaprağı
- 1 domates
- 1 lt et suyu
Tencereye ilk olarak doğranmış soğan ve rendelenmiş havuç alınır. Biraz kavrulduktan sonra üzerine doğranmış domates, patates, sarımsak eklenir. Daha sonra doğranmış ve sirkede bekletilmiş lahana da ilave edilir. Önceden haşlanmış etler ve diğer tüm malzeme de ilave edildikten sonra pişmeye bırakılır. Tüm malzeme piştiğinde çorbanız hazır.
