Emzirmenin ilk haftalarında aşırı süt üretimi olması genellikle karşılaşılan bir durumdur ancak bir süre sonra bebeğin emme sıklığı ve süresiyle birlikte süt üretimi düzenlenir. Bu sebeple her anne bebeğinin ihtiyacını karşılayabileceği kadar süt üretimine sahiptir. Aşırı anne sütü üretimi ise hormonal sebepler, genetik yatkınlık veya meme ucunun sık uyarılması gibi durumlarda ortaya çıkabilir ve hem anne hem de bebek bu durumu tolere edemeyebilir. Bu nedenle aşırı süt üretimine karşı nasıl bir yol izleneceği oldukça önemlidir. Yapılabilecek yanlış uygulamalar bebeğin beslenmesinde sorunlara yol açabilir.
Aşırı anne sütü üretimi olduğunu gösteren işaretlere dikkat!
Annede; emzirme sonrası memenin tam boşalmadığını hissetme, emzirme sonrası memenin çabuk dolduğunu hissetme
Bebekte ise; emzirme sırasında öksürme, tıkanma, memeyi aniden bırakma, sinirlenme, memeyi ısırma, memeyi istememe gibi durumlar görülebilir.
- Aşırı süt üretimi durumunda öncelikle emzirme pozisyonu düzenlenerek hızlı süt akışının bebeği rahatsız etmemesi sağlanmalıdır.
Bebeğin emzirme sırasında havasız kalmasını engellemek için annenin yarı yatar pozisyonda otururken ya da bebekle yan yana yatarken emzirmesi önerilebilir.
- Bebekler hızlı süt akışından dolayı tıkanmamak için memeyi aniden bırakabilirler. Bu sebeple emzirme sırasında bebeğin istediği zaman başlaması ve bırakmasına izin verilmelidir.
- Hızlı süt akışını yavaşlatmak için elin topuğuyla memeye bir süre baskı uygulanabilir.
- Emzirme sırasında bebek çok fazla hava yutmuşsa sindirimini kolaylaştırmak için sık sık gazının alınması gereklidir. Bebeği emzirdikten hemen sonra dik bir şekilde tutarak karnına baskı yapmaktan kaçınarak kusmasını engelleyebilirsiniz. Aynı zamanda sıkı elastik bel bandı içeren kıyafetler karnına baskı yapacağından bu tür kıyafetler tercih edilmemelidir.
- Emzirme başlangıcında ilk fışkıran sütü bir kaba alıp süt akışı yavaşladığında emzirmeye devam etmeniz daha kolay bir emzirme süreci sağlayabilir.
- Emzirme öncesinde veya emzirme sonrasında memeyi boşaltmak için süt pompalama ancak bebeğin kilo kazanımının normal olduğu durumlarda önerilmektedir.
Süt pompalama ya da elle sağma aynı zamanda süt üretimini uyardığı için aşırı süt üretimi yaşayan annelerin dikkatli bir şekilde yapması gereken bir işlemdir. Her pompalamada bir öncekinden daha az pompalayacak şekilde devam edilmelidir. Örneğin; en son on beş dakika pompalandıysa bir sonrakinde on iki dakika sonrakinde dokuz dakika olacak şekilde ihtiyaca göre süre kısaltılmalıdır.
Aşırı anne sütü üretimini azaltmadan önce hekim onayı alınmalı
Süt üretimini azaltmaya yönelik uygulamalar eğer bebeğin rutin hekim kontrolü sırasında sağlık durumu ve kilo artışı iyi olarak gözlemlenmiş ise, hekim onay veriyorsa tercih edilebilir. Bunlar:
- Blok emzirmeler olarak da adlandırdığımız belirli bir süre hep aynı memeden emzirme işlemi uygulanabilir. Bloklar 2-3 saat olacak şekilde ayarlanmalıdır. Buna örnek olarak: Sabah 7’den 10:00’a kadar sağ memeden 10:00’dan 13:00’e kadar sol memeden emzirme sağlanabilir. Aynı memeden devam etmeniz gerekiyorsa bu süreler yarım saat şeklinde uzatılabilir.
- Emzirme süresi sınırlanmamalıdır. Bebeğiniz ne kadar süre emmek istiyorsa belirlediğiniz saat aralığında hep aynı memeden emzirmelisiniz.
- Emzirmediğiniz memede rahatsızlık hissettiğinizde rahatlamasına yetecek kadar az miktarda sağıp 20-30 dk soğuk uygulama yapabilirsiniz.
- Meme ucunu uyarıp süt üretimini arttırmasına neden olduğu için memeyi uzun süre sıcak duşa tutmaktan kaçınılmalı ve emzirme silikonu ise mümkün olduğunca kullanılmamalıdır.
- Süt üretimini azaltmaya yönelik ilaçlar ancak bir doktor tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır.
Aşırı anne sütü üretimi sorununa yönelik verilen uygulamalar uzun bir uygulama süreci sonrasında etkisini göstermektedir. Bu nedenle sabırlı ve umutlu olunması gereken bir dönemdir. Bir emzirme danışmanından destek almak sürecin daha rahat geçirilmesini sağlayabilir.
Canan Aydın
Hemşire / Emzirme Danışmanı.
