Anne ve babaların çocukların sağlıklı gelişimi konusunda dikkat etmesi gereken konulardan biri de çocuklarda göz sağlığı. Ancak göz hastalıkları ve görme bozuklukları genellikle çocuğun okula başlayıp da okuma ve yazmada zorluk çekmesi ile fark edilmekte. Oysa ebeveynin dikkati ve en geç 6 yaşından önce yapılacak bir göz muayenesi çocukların göz sağlığını korumada aileye yardımcı olacaktır. Peki nelere dikkat edilmesi gerekir?
Prematüre bebeklerde göz sağlığı
Bebeklerde, yenidoğan döneminin prematüre ve prematüre olmayan bebekler olarak iki bölümde incelenmesinde fayda var. Erken doğan, 32 haftadan daha önce doğan ve veya 1500 gramın altında doğum ağırlığı olan prematüre bebeklerin prematüre retinopatisi veya kısaca rop olarak adlandırılan olası sorun nedeniyle doğumu takiben 4-6 hafta içinde göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir. Rop sorunu yaşamasa bile prematüre bebeklerin normal doğan çocuklara göre görme tembelliği, büyük kırma kusur veya şaşılık yaşama riski çok daha fazla olup düzenli aralıklarla bu risk faktörleri nedeniyle kontrol edilmeleri gerekir. Yenidoğan döneminde en sık yaşanan göz problemleri arasında göz çapaklanması ve göz kayması vardır. Bunun dışında bir erişkinde görülebilecek her türlü göz hastalığına yenidoğan döneminde de rastlanabilir.
Göz kapakları ve çevresi temizliği
Bebekler doğdukları anda gözle görülebilir yapısal anormallik için incelenmeli, ayrıca ilk 3-6 haftada kırmızı yansıma testi ile optik ortam bulanıklığına yol açabilecek katarakt gibi patolojiler ekarte edilmelidir. Kırmızı yansıma testine ilave olarak şaşılık incelemesi aşı dönemlerinde tekrarlanmalıdır. Bu düzenli incelemeler sayesinde çocukta kalıcı bir görme bozukluğu gelişmesi önlenebilir. Her şeyde olduğu gibi çocukluk çağı göz sorunlarında erken tanı ve tedavinin önemi tartışılamayacak kadar büyüktür. Göz kapakları ve çevresi içilebilecek nitelikte olan temiz su ile temizlenebilir. Göz kapaklarının arkasında korunmakta olan göz küresine dokunulmamalıdır.
Çocuklarda göz sağlığı için okul öncesi muayene ihmal edilmemeli
Yenidoğan ve aşı dönemlerinde kırmızı yansıma testinin yapılması, çocuğun her iki gözüyle görebildiğinin test edilmesi önemlidir. Ailede ciddi bir göz hastalığı, göz tembelliği veya şaşılık varsa çocuk mutlaka bir göz hekiminin takibi altında olmalıdır. Her çocuk en geç 4-6 yaş döneminde göz hekimi tarafından göz muayenesinden geçmelidir.
Okul çağında ise en sık kırma kusurları görülür. Bu durum düzeltilmediği takdirde okul ve sosyal yaşantısında problem yaratabilir. Çocuklarda gözlük çerçevesi tüm görme alanını kapsayacak şekilde kaş hizasından elmacık kemiğine kadar uzanmalı ve mümkünse yuvarlak hatlı olmalıdır. Ayrıca oyun ve ev kazaları da göz önüne alınarak esneyebilen sağlam malzemeler seçilmesi faydalı olacaktır. Gözlük camları organik malzemeden üretilmekle birlikte özellikle kontakt darbenin olası olduğu spor karşılaşmaları için kırılmayan lensler seçilmesinde fayda vardır.
Prof. Dr. E. Cumhur Şener
Oftalmoloji (Göz Hastalıkları) Bölümü
