Bebekler kanın pıhtılaşması için gerekli olan K vitamini açısından zayıf doğarlar. Bu sebeple doğumda K vitamini verilmeyen bebekler, K vitamini eksikliğine bağlı olan yenidoğan hemorajik (kanama) hastalığı (YHH) olarak adlandırılan potansiyel ölümcül bir kanama bozukluğu riski taşır. YHH vakalarının neredeyse yarısı beyinde kanama ve beyin hasarı ile sonuçlanır. Bu sebeple bebeklerde K vitamini eksikliğini takviye etmek için rutin olarak yenidoğanlara K vitamini enjeksiyonu (iğnesi) yapılır.
K vitamini nedir?
K vitamini, vücutta kanımızın pıhtılaşmasına ve kanamanın durmasına yardımcı olan bir maddedir. K vitamini vücutta bağırsaktaki iyi bakteriler aracılığı ile besinlerden elde edilir ve doğal olarak vücutta bulunur. Ancak bebeklerde bu oran yeterli miktarda değildir.
K vitamini iğnesi neden yapılır?
Bebekler depoladıkları bir miktar K vitamini ile doğarlar. Ancak yetersiz olan bu miktar yeni doğan bebeklerin ilk 6 ay boyunca YHH riski altında kalmasına sebep olur. Çünkü vücudun sağladığı K vitamininin çoğu yediğimiz gıdalardan ve bağırsaklarımızdaki sağlıklı bakterilerden gelir. Yaklaşık 6 aylıkken katı yiyecekler yemeye başlayana kadar, bebekler doğal olarak yeterli miktarda üretilmiş K vitamini alamazlar. Emziren anneler, bebeklerini YHH’den korumak için yeterli K vitaminini süt ile aktaramadıklarından genellikle ilk aylarda bu eksiklik söz konusudur.
K vitamini iğnesi nereden yapılır?
K vitamini iğnesi (enjeksiyonu) hekimin yönlendirdiği şekilde bebeğe uygulanır.
K vitamini ve kanser ilişkisi nedir?
1990’lı yıllarda yapılan bir çalışmada, K vitamini ve çocukluk kanseri arasında bir bağlantı olduğu ileri sürülmüştür. O zamandan beri birçok çalışma K vitamini ve kanser arasında bir bağlantı bulamamıştır ancak bu yanlış bilgiler hâlâ online ortamlarda bulunduğu ve koplo teorileri ile pirim yapan kişilerce kullanıldığı için bunları okuyan bazı aileler etkilenmektedir.
K vitamini ağızdan verilebilir mi?
Bazı aileler ağız yoluyla alınan K vitamini talep etmektedir, ancak bu, özellikle beyinde kanamayı önlemedeki enjeksiyondan çok daha az etkilidir. K vitamini enjeksiyonu, bebeği ölümcül ancak önlenebilir bir kanama bozukluğundan koruyabilir. K vitamini ayrıca ağız yoluyla da verilebilir. Yeterli koruma sağlamak için çeşitli oral dozlar gereklidir, çünkü K vitamini ağızdan verildiğinde de yeteri kadar emilmez ve etkisi uzun sürmez. Bu konuda hekiminiz doğru doz uygulaması için yönlendirici olacaktır.
Anne, besinlerle K vitamini alarak bebeği koruyabilir mi?
Hayır! Ne yazık ki anne sütünden geçen K vitamini yeterli seviyede değildir.
Bebeklerde K vitamini eksikliği neden olur?
Ek gıdalar ile beslenmeye başlayana ve normal bağırsak bakterileri K vitamini yapmaya başlayana dek bebeklerde K vitamini eksikliği sebebiyle YHH riski mevcuttur. Doğumda bebeklerde K vitamini çok az bulunur, çünkü plasentadan çok az miktarda K vitamini bebeğe geçer. K vitamini üreten iyi bakteri henüz yenidoğanın bağırsaklarında mevcut değildir. Anne sütü yeteri kadar K vitamini içermez. Sadece anne sütüyle beslenen bebekler anne sütünden yeterli miktarda K vitamini alamaz. Tüm bu sebepler nedeniyle K vitamini eksikliği bebeklerde sık görülür.
Yenidoğan hemorajik (kanama) hastalığı belirtileri nelerdir?
YHH vakalarının çoğu hayati tehlike oluşana dek bir belirti göstermez. YHH olan bebeklerde aşağıdaki belirtilerden herhangi birini görebilirsiniz. Ancak bu belirtiler diğer başka rahatsızlıklarda da görülebilir, bu sebeple hekiminizin tavsiyelerine uygun hareket etmeniz ve ulusal sağlık kurallarına uymanız her zaman en doğru seçimdir.
- Özellikle bebeğin başında ve yüzünde morluklar.
- Bbeğiniz üç haftadan daha büyükse ve sarılık belirtileri varsa (ciltte ve gözlerin beyaz kısmında sararma.)
- Burundan veya göbek kordonundan kanama.
- Siyah yapışkan zift gibi dışkılama
- Çok fazla kusma,siyah kusma.
Yenidoğanın hemorajik (kanama) hastalığı erken, klasik ve geç olmak üzere üç tipte görülür.
Erken form ilk 24 saatte görülen genellikle annenin bazı antikonvulsan ilaçlar ve antitüberküloz ilaçlar kullanılmasına bağlı gelişir. Bu tipte kafa içine kanamalar ölümle sonuçlanabilir.
Klasik tipi 2 ila 7. günler arasında gelişmektedir. Bu plasentadan K vitamini geçişinin yetersizliğine, yalnız anne sütü ile beslenmeye ya da bağırsak florasının yetersizliğine bağlı olup, daha çok sindirim sistemi ve deride kanamalara yol açmaktadır.
Geç tipi ise 2 ve 8. haftalarda ortaya çıkıp doğumda K vitamini uygulanmamasına ya da altta yatan karaciğer hastalığı, kistik fibrozis gibi hastalıklar sonucu K vitamini emiliminin yetersiz oluşuna bağlıdır. Geç yenidoğan hemorajik hastalığın 100 binde 4-10 bebekte görüldüğü bilinmektedir.
İçerik Öğt. Görv. Dr. Enver Mahir Gülcan tarafından kontrol edilmiştir.
 hastalığı (YHH) olarak adlandırılan ölümcül bir kanama bozukluğuna sebep olmaktadır.){kind=link}