Bal, arılar tarafından yapılan belki de gezegenin en lezzetli gıdalarından biri. Ayrıca bal son derece besleyici olduğundan bebekler ne zaman bal yiyebilir merak edilir. Ancak bunun tıbbi yanıtı her zaman 1 yaştan sonradır. Bebeklere 1 yaşından önce bal önerilmez. Bir yaşından küçük bebeklere neden bal yedirilmemesinin önemli bir nedeni vardır.
Bebeklere ne zaman bal yedirilir?
Bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütü tüketmesi gerektiğini hepimiz biliyoruz. Bebeklerde katı gıdaya ise kademeli bir şekilde geçilmesi gerekiyor. Özellikle bal gibi bazı ek gıdalar için hiç acele etmemek gerekiyor. 1 yaşından küçük bebeklere bal yedirilmemesinin başlıca sebebi, arıların bal üretmek için geçirdikleri süreç ile ilgili. Eğer balda Clostridium botulinum adı verilen bakteri bulaşmışsa bu bakteri botulizm adı verilen felç ve ölüme yol açan bir hastalığa yol açabiliyor. Bu sporlar aynı zamanda ev ortamında yapılan bazı fermente (konserve) gıdalarda da gözlemlenebiliyor. Bir yaş altındaki çocuklara bal ve konserve gıda önerilmemesindeki başlıca sebep budur.
Botulizm nedir?
Botulizm vücudun sinirlerine saldıran ve nefes almada güçlük, kas felci ve hatta ölüme neden olan bir toksinin neden olduğu hastalıktır. Nadir olarak görülse de 1 yaşından küçük bebekler için tehlikeli olabiliyor. Peki bebeğinizde botulizm olduğunu nasıl anlayabilirsiniz?
Botulizm belirtileri nelerdir?
Botulizm belirtileri bebeğinize bal yedirdikten sonra ortaya çıkar. Bazı tipik belirtiler şöyledir:
- Yutma güçlüğü, beslenmede isteksizlik
- Kas güçsüzlüğü
- Nefes almada zorluk
- Gözleri hareket ettirmede zorluk
- Kusma
- İshal veya kabızlık
- Kulağa normalden farklı gelen zayıf ağlama
Öte yandan, sıralanan bu belirtiler başka besin zehirlenmelerinde de görülebilir. Belirtilerin ortaya çıktığını fark ettiğinizde vakit kaybetmeden doktora başvurmalısınız.
Bebekler ve bal hakkında merak edilenler
Her bal botulizme neden olur mu?
Polonya’da 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre, 240 bal örneğinin yüzde 2.1’inin botulizm sporları taşıdığı saptanmıştır. Bu çalışma dünyanın çeşitli bölgelerinden alınan numunelerle tekrarlandığında benzer sonuçlar görülmüştür. Bal, botulizmin en yaygın nedeni olduğundan bebeklerden uzak tutmak doğru seçenek olacaktır.
Botulizm sadece baldan mı olur?
Bu hastalığın farklı türleri vardır. Sadece bal değil bazı ev yapımı fermente gıdalar, konserveler de bu bakteriyi ihtiva edebilir.
Bebekler pişmiş bal yiyebilir mi?
Botulizme neden olan sporlar son derece dirençlidir. Bu nedenle yok edilmesi çok zordur. Uzun süre kaynatmak işe yarayabilir ancak balın yüksek ısılara çıkarılması önerilmez. Balı pişirmek, sporları öldürecek kadar yüksek sıcaklıklara ulaşmasına izin vermez. Ayrıca bu sıcaklıklarda pişirilen bal kanserojen olacaktır ve bebeğiniz baldan fayda yerine zarar görecektir.
Bebekler pastörize bal tüketebilir mi?
Bebeklerin pastörize bal tüketmesi de tavsiye edilmez. Riski çok yüksektir ve pastörizasyon sporları öldürmek için yüzde 100 garantili değildir. Bebeklerde ölüme bile yol açabildiğinden 1 yaşına gelinceye kadar baldan kaçınmak en iyi seçenektir.
Bebekler paketlenmiş ballı gıdalar tüketebilir mi?
Bal içeren yoğurt, ekmek ya da kraker gibi içinde bal olan gıdalardan bebeklerinizi uzak tutun. Bu ürünler üretilirken balın içindeki botulizm sporlarının öldüğünden emin olmak mümkün değildir. Pek çok ürün farklı şekillerde üretilir.
Bebeğimde botulizm olup olmadığını nasıl anlarım?
Botulizmin ilk işareti genellikle kabızlıktır. Diğer semptomlar arasında kas güçsüzlüğü, halsizlik, salya akması, uyuşukluk, beslenme güçlüğü ve huzursuzluk görülebilir. Bu belirtilerden herhangi birini fark ettiyseniz doktora başvurun.
Bebeğime yanlışlıkla bal verdiysem?
Bu gibi durumlarda sakin olun, hastalığın nadir görüldüğünü unutmayın ancak belirtilere karşı çocuğunuzu gözlem altında tutun. Ters giden birşeyler hissederseniz hemen hastaneye başvurun. Bu acil müdahale gerektiren bir hastalıktır. Evde müdahale edemezsiniz. Ayrıca bebeğinizin doktorunu arayıp konu hakkında bilgi almayı da ihmal etmeyin.
Emziren annenin bal yemesi güvenli midir?
Emziren annelerin bal yemesi güvenlidir. Tam gelişmiş bir bağışıklık sistemi botulizmin üstesinden gelebilir. Botulizm sporları anne sütünden bebeğe geçmez.
Bebeklerde 12 ay neden önemli?
Bebeğiniz 12 aylıkken, botulizm sporları bebeği hasta edecek kadar toksin salmadan önce bağışıklık sistemi onları engeler hale gelir. Bu nedenle 1 yaş önemlidir.
Özetlemek gerekirse, az ya da çok fark etmeksizin, bebeklere bal verilmemelidir! Bebeklerin botulizme yakalanmasının tek yolu bal olmasa da bebeklere bal vermekten kaçınmak, bu enfeksiyonu önlemenin en kolay yoludur.
Kaynak:
https://www.infantbotulism.org/general/faq.php
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/botulism
