Ev bitkileri ve doğada sık rastlayabileceğiniz bazı bitkiler çocukları zehirleyebilir. Bu bitkiler biz yetişkinleri de zehirleyebilir. Fakat çocuklar ellerine geçenleri ağızlarına götürmeye yatkın olduklarından daha fazla risk altındadırlar. Bu nedenle ebeveynlerin, zehirli bitkilerin özelliklerini ve sebep olabilecekleri durumları bilmeleri önemlidir.
Eğer ev bitkilerinin güvenliği konusunda yeterli bilgiye sahip değilseniz, en azından çocuğunuz anlayacak yaşa gelene kadar bitkileri çocuğunuzun erişemeyeceği yerlere yerleştirmelisiniz. Ayrıca bahar ve yaz aylarında doğada daha sık vakit geçiren çocuklara bitkilerin zehirli olabileceklerini anlatmanız da faydalı olacaktır.
Kimyasal ilaçlara dikkat!
Ev bitkileri için kullanılan tüm ilaçlar (pestisitler, gübre vb), çocuklar için tehlikeli olabilir. Çocuğunuz onlara dokunabilir, elini ağzına götürerek yutabilir. Yavaş ve hatta akut zehirlenme tehlikesi yaşanabilir. Bu sebeple evdeki bitkilerin yapraklarını sık sık su püskürterek yıkamanız veya ıslak bir pamuk ile silmeniz koruyucu olacaktır.
Bitkilerin zararlı etkileri nelerdir?
İç mekân veya bahçe bitkilerinin potansiyel tehlikeleri bitkinin türüne göre değişir. Bazı bitkiler sadece lokal etkiler yaratırken (şişlik, tahriş, dermatit, temas ettikleri kısımlarda yanma vb) bazıları sindirildiğinde tehlikeli olabilir. Bu durum zehirli kısımlardaki aktif bileşenlerin yoğunluğuna ve alınan miktara bağlıdır. Zehirlenme durumunda derhal müdahale gerekir. Genellikle çok fazla miktarlarda zehirlenme etkisi gösterirler. Bu nedenle 1-2 yaprak yenmesi hayati sorunlar doğurur denilemez. Ama alerji noktası unutulmamalıdır.
Kazara yutulması durumunda ne yapılmalı?
Çocuk bitkiyi ağzına götürdükten yaklaşık 30 dakika ile 1 saat arasında, ağızda ve gözlerde şişme, tahriş ve kızarıklık oluşursa, tahriş olmuş bölgeler temiz su ile yıkanmalıdır. Semptomlar gastrointestinal tipte (mide ağrısı, bulantı, kusma ve ishal) olduğunda, hafif vakalarda doktoru arayarak destek almak gerekir.
Semptomlar daha şiddetliyse ve vücuttaki ağrılar varsa, 112 aranarak destek istenebilir. Doktorun müdahalesini hızlandırabilmek için ebeveynlerin, bebeğin/çocuğun yutmuş olduğu bitkinin adını (veya daha iyisi bilimsel adını) söyleyebilmeleri ve mümkün ise hangi kısımın çocuk tarafından yendiğini (çiçek, meyve, yaprak, kökler) anlatabilmeleri önemlidir. Bu nedenle, eğer ismi hatırlamıyorsanız bitkinin yaprak ve / veya çiçeklerinin şeklini ve rengini belirtmek yada bitkiyi koparıp yanınızda doktorlara göstermek için götürmek yararlıdır.
Hangi bitkilerin çocuklar için zararlı olabileceğini biliyor musunuz?
En yaygın zehirli olabilecek bitkilerin bazıları ve sebep oldukları belirtiler şöyledir;
Çobanpüskülü (Ilex aquifolium)
Her iki meyveler (kırmızı) ve yapraklar zehirlidir meyvelerinin yutulması sistemik etkilere (bulantı, kusma, ishal, uyuşukluk, kasılma) neden olabilir.
Güzel avrat otu
Bitkinin meyveleri çocukların ilgisini çekebilir. Bu sebeple daha dikkatli olmak gerekir. Bitki, sayıklama ve halüsinasyon başta olmak üzere, ses kaybı, ağız kuruması, baş ağrıları, titreme ve nefes darlığına neden olabilir. Bitkinin tamamı zehirlidir. Yenilen 15-20 meyvesi bir yetişkini zehirleyebilir.
Kutboğan (Aconitus napellum)
Güzel mavi çiçekli bir bitkidir. Bütün bitki zehirlidir, özellikle kökleri güçlü bir zehir, lokonit içerir.
Açelya (Azalea indica)
Yaprakları zehirlidir. Fazla miktarda yenmesi kusma, ishal, halsizlik, görme bozukluğu, kasılma ve komaya neden olabilir.
Siklamen (Cyclamen europeum)
Tüm bitki zehirlidir. Ciltte tahrişe neden olur. Yutma, kusma ve ishal ile birlikte sindirim sistemi rahatsızlıklarına (kusma, ishal vb) neden olabilir.
Difenbahya (Dieffenbachia spp.)
Geniş, yeşil, benekli beyaz yaprakları ile bu zarif bitki, güçlü irritatif ve kostik etkiye sahiptir. Yapraklar çiğnenirse, nefes almada zorluk ile birlikte yoğun bir yanma hissi oluşabilir.
Deve tabanı (Philodendrum)
En yaygın ev bitkilerindendir. Yaygın yaprakların vardır. Yaprak ve sapında bulunan beyaz sıvı oldukça toksik bir maddedir. Deriye ve gözlere değdiğinde ciddi tahrişe neden olur. Yutulduğunda dilin şişmesi sonucu boğulmaya varan bir etki gösterebilir.
Katırtırnağı (Spartium junceum)
Güzel kokusu ve parlak sarı rengi ile ülkemizde özellikle ege bölgesinde sık rastlanılan bir bitkidir. Yendiğinde gastrointestinal bozukluklar (bulantı, kusma, ishal), nöbetler, ölüme varabilen koma yaşanabilir.
Yasemin (Gelsemium sempervirens)
Bütün bitki zehirlidir. Hareketlerin koordine edilmesine, görme bozukluğuna, ağız kuruluğuna, yutma güçlüğüne, kas güçsüzlüğüne, nöbetlere, solunum yetmezliğine neden olabilir.
Çin mor salkımı (Wistaria sinensis)
Zehirli kısmı tohumları ve köküdür. Yutulması durumunda ilk semptomlar gastroenterit ile benzerdir: ishalli kusma ve karın ağrısı, göz bebeğinde genişleme görülür.
Müge çiçeği (Convallaria majalis)
Nisan ve mayıs ayları arasında beyaz ve güzel kokulu çiçekler açan bir bitkidir. Çiçekler, yapraklar, meyveler (kırmızı meyveler) toksiktir. Bu çok tehlikeli bir bitkidir ve zehirlenmesi ölümcül olabilir. Ayrıca basit temaslara da dikkat edilmelidir. Karın ağrısı, tükürük, mide bulantısı, kusma, kalp sorunları yaratabilir. Klinik tablo daha sonra komaya gidebilir.
Zakkum (Nerium olenader)
Dalları, yaprakları ve çiçekleri güçlü bir zehir içerir. Bulantı, kusma, güçsüzlük, ishal ve karın ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Kalp yetmezliği ve elektrolit bozuklukları sebebiyle ölüme sebep olabilir.
Beyaz Rüzgar Gülü (Anemone nemorosa)
Küçük ve beyaz çiçekleri olan bir süs bitkisidir. Tüm parçaları oldukça zehirlidir ve lokal tahrişe, solunum problemlerine ve kalp ritm bozukluğuna neden olabilir.
Hintyağı bitkisi (Ricinus communis)
Birkaç tohumun (2-3) yutulması, zehirlenmeye neden olabilir. Belirtiler, karın ağrısı, kusma, ishal, ateş, kanın pıhtılaşarak damarı tıkaması, bağırsak kanaması, idrarda azalma yapabilir. Kalp ritmi bozuklukları görülebilir.
Atatürk Çiçeği (Euphorbia pulcherrima)
Bu güzel çiçeğin sapından dışarı akar çok zehirli sütlü bitki özü vardır. Bu madde hem sindirim hem de cilt teması ve özellikle gözlerle tehlikeli olabilir; Bu nedenle, bitkinin bakımı için büyük bir özen gerekmek gerekir.
Ökseotu (Viscum album)
Tüm parçaları zehirlidir. Meyveleri çocukların ilgisini çekebilir. Semptomlar, sindirimden yaklaşık on saat sonra ortaya çıkan ve yoğun susama, yavaş kalp atışları, yorgunluk, göz bebeklerinin genişlemesi ve çift görme ile birlikte görülen semptomlarıdır.
Ayrıca bazı meyvelerin çekirdeklerinin de zehirli olduğu unutulmamalıdır . Tükürük ile temas ettiğinde güçlü bir zehir olan hidrojen siyanüre dönüşen Amigdalin, şeftali, elma, kiraz ve erik çekirdeğinde de bol bulunur. Yaklaşık 25-30 adet acı badem, zehirlenmelere neden olmak için yeterlidir.
Ayrıca zehirlenme ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz besin zehirlenmesine sebep olabilen gıdalar hakkındaki uzman görüşünü okuyabilirsiniz.
