Çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları yetişkinlere göre daha sık görülüyor. Yetişkin kişilerde yılda 2-4 kez görülebilirken, bu sayı çocukluk döneminde yılda 3-8’e kadar çıkabiliyor. Çoğunluğu virüslerden kaynaklanan bu enfeksiyonlar nezle, grip gibi daha kolay tedavi edilebilecek hastalıklar olabileceği gibi, sinüzit, farenjit, larenjit, bademcik iltihabı ve kulak iltihabı gibi çok daha ciddi enfeksiyonlar olabiliyor.
Kapalı ortamdaki enfeksiyon bulaşma olasılığı artıyor. Kronik hastalığı olanlara ve çocuklara daha fazla özen gösterilmesi gerekiyor.
Soğuk algınlığı bulguları genellikle 1 hafta içinde kendiliğinden düzelir. Ancak soğuk algınlığına bağlı olarak otit (kulak iltihabı), sinüzit, pnömoni (zatürre) ve astım alevlenmesi gelişebilir. Bu sebeplerden ötürü hastada 38 dereceden fazla ateşin 3 günden uzun sürmesi, kulak ağrısı, akıntısı olması, öksürüğün artması, balgamlı öksürük olması, zor nefes alma, hırıltılı solunum gibi bulguların olması halinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Üst solunum yolu enfeksiyonları tanısı nasıl koyulur?
Yaygın akut hastalıkları oluşturan üst solunum yolu enfeksiyonları genellikle, hafif ateş, boğaz ağrısı, öksürük, yorgunluk, hapşırma ve burun tıkanıklığı gibi bazı tipik belirtiler taşır.
Üst solunum yolu enfeksiyonları nasıl tedavi edilir?
Burun tıkanıklığını ve akıntıyı azaltmak için ağızdan alınan ya da burun spreyi şeklinde ilaçlar kullanılır. Çocuklarda burun Hastanın hapşırma sıklığı, öksürme durumu gibi diğer semptomlara göre de tedavisi düzenlenir. Bu dönemde hastanın ağrı ve ateş kontrolüne özellikle dikkat edilir. Üst solunum yolu enfeksiyonu olan insanların çoğu uygun ilaç ve iyi hijyen ile bir hafta içinde düzelir. Tedavi edilmeyen vakalar ise otitis media , bronşit, pnömoni (zatürre) ve menenjit gibi ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor.
Tedavide antibiyotiklerin yeri yok
Antibiyotikler bakterilere karşı etkili ilaçlardır. Ancak üst solunum yolu enfeksiyonların çoğunluğu viral olduğu için antibiyotik almak gereksizdir. Enfeksiyonların uzun sürmesi ve sinüzit, orta kulak iltihabı veya akciğer hastalığına yol açması durumunda antibiyotiklerden yardım alınır. Akut rinosinüzitte semptom ve bulgular ile bakteriyel-viral enfeksiyon ayrımı yapmak her zaman mümkün olmayabilir. Akut orta kulak iltihabında yakın izlem mümkünse, antibiyotik hemen başlanmayabilir. Ancak, yakın izlemde yaşanabilecek sorunlar nedeniyle genellikle tanı alan çocuklarda antibiyotik tedavisine başlanması gereklidir. Yine, akut tonsillofarenjitte (boğaz enfeksiyonlarında) ateşin 38 dereceden fazla olması ve boyunda ağrılı lenf bezi bulunması antibiyotik kullanımını gerektirir.
Üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için
Hastalık bulaşıcı olduğundan kapalı ve kalabalık ortamlarda bulunmamak, yakın temastan kaçınmak gerekiyor.
Çocukların sıvı alımını arttırın.
İstirahat etmek ve yeteri kadar uyumak önemlidir.
Bebeklerde serum fizyolojik ile burnun temizlenmesi ve aspire edilmesi gerekir.
Soğuk algınlığında genellikle ateş görülmez, ancak görülse de 38 derece üstüne çıktığında ateş düşürücü ile düşürülmelidir.
Soğuk algınlığında çocuklarda asetilsalisilik asit kesinlikle kullanılmamalıdır. REYE sendromu adlı ciddi bir hastalığa sebep olabilir.
Prof. Dr. Emre Üstündağ
KBB Uzmanı
