Pek çok çocuğun hayali bir evcil hayvan sahibi olmaktır. Yapılan pek çok bilimsel araştırma da hayvanların çocukların gelişimine olumlu etkileri olduğundan söz etmektedir. Çocuklu aileler, evcil hayvan sahiplenmeden önce yapılması gerekenleri bilmeli ve araştırmalıdır. Hayvanlar insanlardan farklı değildir. Onları doğru şekilde sahiplenmeli ve bu sorumluluğu ömür boyu taşıyacağımızı bilmeliyiz. Nasıl ki çocuğumuzun herşeyi ile ilgileniyoruz onlar da aynı ilgiyi beklerler. Doğru sahiplenilen hayvan, çocuğun gelişimine de katkı sağlar. Evcil hayvanlar ve çocuklar birlikte yaşamaya başladıklarında bu kazanımlar zaman içerisinde ortaya çıkar. Çocuklar hayvan ve doğa sevgisi ile büyümeli, onlara gerekli eğitim hayvan sahibi olmadan verilmelidir. Evcil hayvanlar oyuncak değil ailenin bir üyesidir.
Evcil hayvanlar ve çocuklar açısından faydaları
Çocuğun bir evcil hayvanla iyi ilişkisi, sözel olmayan iletişimi merhamet ve empati geliştirmede çocuğa yardımcı olabilir. Sağlayabilecekleri diğer faydalar ise şunlardır;
- Hayvan ve doğa sevgisi kazanımı
- Sorumluluk bilinci
- Kendinden farklı olana iyi davranma
- Sabır ve hoşgörü gelişimi
- Diğer canlılara saygı
- Sevgi ve sadakat
Dolaylı olarak da;
- Fiziksel aktivitede artış,
- Sosyal olma
- Yaşama dair öğrenimler ( Ölüm, hastalık, destek olma, özveride bulunma vb)
- DEHB olan çocuklar için evde bir hayvan beslemek onun bakımına yardımcı olmak kurallara uymada, dikkatlerini toplamada yardımcı olabilir. Bir köpek ile doğada enerjilerini atabilirler. Ayrıca sosyal olmakta sıkıntı çeken çocuklar evcil hayvanları ile dolaşırken onlara eşlik etmek ve onlarla oynamak isteyecek çocukların sayısı da artacaktır. Koşulsuz sevgi sunan bir evcil hayvan hareketliliği nedeni ile çevreden sıkça eleştiri duyan bu çocuklar için mutluluk verici olabilir.
Yapılan bilimsel araştırmaların çoğunluğu, genel olarak evcil hayvan sahipliğinin çocuk ve ergen için duygusal, bilişsel, davranışsal, eğitimsel ve sosyal gelişim için yararlı olabileceğini göstermektedir. Evcil hayvanlar ve çocuklar birlikte mutlu olurlar. Bu ilişki çocuklar için pek çok avantaj sağlar.
Evcil hayvan alırken nelere dikkat edilmeli?
Öncelikle çocuğunuzun sahipleneceğiniz hayvan ile belirli kurallar çerçevesinde iletişim kurması gerekecektir. Bu kurallardan en önemlisi çocuğun bir hayvanı oyuncak olarak görmemesi gerekir.
1- Aile bir canlıyı sahiplendiğinin farkında olmalı
Hayvanların büyük bölümü duyguları olan, acıyı, üzüntüyü, yası yaşayabilen, mutlu olan, sevgiye olumlu yanıt veren, düşünen, strateji kurabilen canlılardır. Bizler ile aynı dilden konuşamıyor olmaları onların akılsız veya duygusuz olduğunu göstermez. Aksine biz onları anlayamazken çoğunlukla onlar bizlerin ne demek istediğimi anlarlar. Sahiplenilen bir hayvan ile ortalama 15 yıl gibi bir süre birlikte yaşayacağınızı, hastalandığında ona bakmanız gerekeceğini bilerek hayvan sahiplenmenizde fayda vardır.
2- Evcil hayvan bakımı sabır ve emek ister
Tüm güzel yönlerinin yanı sıra hayvanların bakımı kolay bir iş değildir. Kedi, köpek, kuş, balık vb her biri ayrı ayrı bakım ister. Düzenli veteriner kontrolleri,yıllık aşıları, banyoları, yemekleri, gezdirilmeleri gerekir. Köpeklerin ayrıca sabah ve akşam gezdirilmeleri tuvalet ve hareket ihtiyaçlarını karşılamaları önemlidir. kediler için tuvalet ihtiyacı ev ortamında kedi kumları ile karşılanabilir ancak o kumların da değiştirilmesi gerekecektir.
3- Evcil hayvan ailenin yaşam tarzına uygun seçilmeli
Bir hayvan sahiplenmeden önce kendi yaşam biçiminizi ve hayvana tanıyabileceğiniz olanaklara göz atmanız gerekir. Eğer ailece çok çalışan, vakti olmayan, doğada gezmek, yürüyüş yapmak vb aktivitelerden hoşlanmayan bir yapınız var ise küçük ve sevimli göründüğü gerekçesi ile bir av köpeği sahiplenmeniz hayatınızın hatası olabilir. Çünkü bir av köpeği gün içinde bol bol koşmak, oynamak ister. Siz bunu karşılayamazsanız hayvanın psikolojisi olumsuz etkilenebilir. Bu da istenmeyen davranışlar göstermesine sebep olacaktır. Yahut tam tersi çok gezen eve günlerce uğramayan bir yapınız var ise bu defa da evde beslediğiniz kedi, köpek, balık ya da kuşu yanınızda taşıma problemi yaşayabilirsiniz.
4- Hayvanlar uzun süre yalnız kalamaz
Size alışmış olan bir ev hayvanı yokluğunuzda evde uzun süre yalnız kalmak istemeyecektir. Eğer sabah erken işe gidip akşam geç dönüyorsanız ve evde gün içinde başka kimse bulunmuyor ise köpek sahiplenmeniz çok mantıklı değildir. Zira köpekler yalnız kalmayı sevmezler. Bir süre sonra komşularınızdan siz yokken köpeğiniz hep bağırıyor, tüm gün havlıyor, ağlıyor gibi şikâyetler gelmeye başlayabilir.
5- Alerjiniz olup olmadığını kontrol edin
Pek çok kişi bir hayvan sahiplenene kadar aslında kedi yahut köpek tüyüne karşı alerjisi olup olmadığını bilmez. Ancak eğer alerjik bünyeniz varsa, özellikle solunum yolu alerjisi (rinit vb) yaşıyorsanız dikkatli olmalısınız. Bir hayvanı sahiplendikten sonra onu geri götürmek zorunda kalmak hem çocuğunuzun hem de hayvanın hayatı için bir travma olabilir. Öncesinde aile hekiminize danışmanızda ve çocuk hekiminizden bilgi almanızda fayda var.
6- Agresif mizaçlı hayvanları yerine daha uysal olanları tercih edebiliriniz
Evcil hayvanlar ve çocuklar genellikle iyi anlaşırlar. Ancak hayvanların da kişilik özellikleri vardır. Bazıları, gerek geçmiş yaşamları gerek ise doğuştan gelen mizaçları gereği daha sert, agresif olabilirler. Muhakkak tüm hayvanların sahiplenilmesi ve iyi bakılması önemlidir ancak küçük çocuklu bir aile için onu eğitmek ve rehabilite etmek zordur. Bu sebeple sakin yapılı olanlar tercih edilmelidir. Özellikle hayatında ilk defa hayvan besleyecek olanlar için bu konu daha önemlidir.
7- Hayvanı sahiplenmeden önce bakımını ve yaşam şartlarını iyi araştırın
Bazı hayvanlar ev ortamında bakıma uygunken bazıları bahçe yahut geniş alan ihtiyacı duyarlar. Örneğin; bir kangal yavrusu çok şirindir ancak büyüdüğünde ev içinde beslemeniz hem hayvana hem de size eziyet olacaktır. Aynı şekilde tropik bir hayvanı soğuk iklimli bir bölgede bakmanız doğru değildir. Bir husky için Akdeniz bölgesinin sıcaklığı uygun olmayacaktır. Bu sebeple hayvan sahiplenmeden önce onun ve sizin yaşam şartlarınızın uyup uymadığını araştırmanız gerekir. Evcil hayvanlar odaya veya balkona kapatılma durumunda ağlama, bağırma, huzursuzluk, kızgınlık gibi duygusal tepkiler verirler. Evde beslenilmek üzere sahiplenilen hayvan aileden dışlanarak bir yere asla kapatılmamalıdır.
İlginizi çekebilir: Evcil hayvan beslemek çocuğunuzun alerji riskini azaltabilir.
Çocuklar hayvanları genellikle sever ve nazik davranırlar. Hayvanın herhangi bir ters hareketi olmaksızın eğer çocuğunuz ona kaba ve sert davranıyor ise bu durumda bir psikoloğa danışmanız faydalı olacaktır. Çünkü bu, başka sorunların belirtisi olabilir. Aynı şekilde çok agresif bir hayvan da size uygun olmayacaktır. Kediler severken istemeden tırmalayabilir, bu sebeple dikkatli olunmalıdır. Köpeğe göre daha zahmetsiz görünse de her yere kolayca çıkabildikleri için evin her yerinde tüyleri bulunabilir.
Hayvanların tüylerinden veya dışkısından bulaşabilen hastalıklar için onlara özel aşılar ve ilaçlar mevcuttur. Bunları düzenli olarak yaptırdığınız takdirde aileniz için ciddi bir sağlık problemi oluşturmazlar. Ancak evde hamile var ise hayvanın özellikle kedinin dışkısı ile temas etmemesi yerinde olacaktır zira toksoplazma gebelerde ciddi sonuçlar doğurabilir. Ancak tek bulaşma yolu kedi dışkısı değildir iyi yıkanmamış sebze meyve veya yediğiniz etten da bulaşabilir. İyi pişmemiş etler, salam, sucuk, sosis, pastörize olmamış süt ve süt ürünleri, iyi yıkanmamış salata vb gıdalardan da toksoplazma alınabilir. Gebelikte bebeğin kaybına varan ciddi sorunlar yaratabilir.
Evcil hayvanlar ve çocuklar birlikte birer mutluluk kaynağı gibidir. Yeter ki siz süreci doğru yönetin.
Kaynakça:
Friends with benefits: on the positive consequences of pet ownership.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21728449
(2017). Companion animals and child/adolescent development: a systematic review of the evidence. International journal of environmental research and public health, 14(3), 234.
