Geçmeyen öksürük, evde tedavi edilmemeli. Akut öksürüğün en sık nedeni viral üst solunum yolu enfeksiyonudur. Kronik (devam eden) öksürükte ise enfeksiyon dışında da altta yatan birçok farklı neden olabilir.
Öksürük, süresine göre akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Kronik öksürük süresiyle ilgili çeşitli kaynaklarda farklılıklar olmakla birlikte, 3-6 haftadan uzun süreli devam eden öksürük olarak tanımlanabilir. Tedaviye rağmen düzelmeyen, uzun süreli öksürükler aileleri oldukça huzursuz edip endişelendirmektedir.
Çocukluk çağı astımında sadece öksürükle başvuran hasta sayısı oldukça yüksek
Her öksürüğün tedavisi antibiyotikle yapılmadığından, ailelerin kendi başlarına tedaviye başlamaları çok sakıncalıdır. Tedavi, uzman çocuk doktorları tarafından altta yatan nedene yönelik olarak başlanmalıdır. Çocukluk çağı astımında sadece öksürükle başvuran hasta sayısı oldukça yüksektir. Bununla birlikte hışıltının öksürüğe eşlik etmesi, ailede astım – alerji öyküsü, semptomların mevsimsel ve çevresel faktörlerle ilişkisi tanıyı destekler. Gastroözefagial reflu, dış kulak yolu irritasyonu, bazı ilaçların kullanımı solunum kaynaklı olmayan kronik öksürük nedenleri arasındadır. Altta yatan hiçbir hastalık bulunamayan çocuklarda ise psikojenik öksürük unutulmamalıdır. Kronik, kuru ve kaba tarzdadır, uykuda ve erişkinler çocuğun yanında olmadığında düzelir. Geçirilmiş solunum yolu enfeksiyonları sonrasında öksürüğün devam etmesiyle seyreder.
Kronik öksürüğün nedenleri nelerdir?
Solunum yolu enfeksiyonu sonrası öksürük reseptörlerindeki aşırı duyarlılık, tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları, astım, kronik sinüzit, postnazal akıntı sendromu, bronşit-bronşiolit, pasif sigara dumanı maruziyeti, pulmoner tüberküloz, yabancı cisim aspirasyonu, dış kulak yolu irritasyonu, bazı ilaçlar ve alışkanlık öksürüğü.
Öksürüğün süresi, karakteri, mevsimsel ya da çevresel faktörlerle ilişkisi, gece gündüz farkı, beslenme ve uykuyla ilişkisi, hırıltının eşlik edip etmediği, öncesinde verilen tedavi, ailede astım-alerji öyküsü tek tek ve sabırla sorgulanmalıdır. Özelikle kış aylarında sık tekrarlayan enfeksiyonlarda hastanın şikayeti aileler tarafından ‘çocuğumun öksürüğü haftalardır hiç geçmiyor’ olarak aktarılabilir. Ancak dikkatli sorgulandığında, aslında enfeksiyonlar arasında çocuğun öksürüğünün tamamen düzeldiği, şikayetlerinin gerilediği dönemler olduğu anlaşılır.
Uzmanı Dr. Derya Girgin
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
