Hamile beslenmesinin doğacak bebeğin sağlığı açısından çok önemli olduğunu belirten kadın Sağlığı ve Hastalıkları Perinatoloji uzmanı Prof. Dr. Cihat Şen bu konuda konunun uzmanlarından bilgi alınması gerektiği belirterek önemli bilgiler verdi.
Hamile beslenmesi nasıl olmalı?
Normal sağlıklı bireylerin, sağlıklı beslenmesi için gerekli olanlar ne ise, gebe de o şekilde beslenmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken gebe kalmadan 400 mg Folik asit alınması, bazı problemlerinin ortaya çıkmasını azaltması nedeni ile yararlıdır. Özellikle gebeliğin ikinci yarısında olmak üzere gebenin ek 300 kalori alması gereklidir.
Normal boyutlarda bir erişkinin gümlük kalori ihtiyacı 1800 civarında iken gebenin ihtiyacı 2100-2200 kalori civarındadır. Dolayısı ile öğüleri atlamadan, besinler arasında dengeyi koruyarak yapılan bir beslenme düzeni yeterlidir.
Üç öğünü atlamamalı ve öğün aralarında küçük ara öğünler yapmalıdır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken durum, üç öğüne ek olarak 3 adet ara öğünü ek besin ile yapmamalıdır, bu durumda kilo alması kaçınılmazdır. Yapılması gereken ana öğünlerden sevdiği küçük bir kısmı ayırıp, o öğünü izleyen ara öğünde alınmalıdır. Bu durumda kalori kontrolü sağlanmış olur.
Gebelikte kilo almanın gebelik sonuçları ile ilişkisi var mı?
Gebelikte fazla kilo artışı ile doğan bebeklerin kilosu arasında çok yakında ilişki vardır ve böyle gebelerden doğan çocukların ilerleyen yaşlarda diyabet, hipertansiyon, kalp hastası olma riskleri çok artmaktadır. Gebelikte kilo kontrolü ve düzenli beslenme ile bu durumun ortaya çıkması engellenebilmektedir. Hatta kilolu gebe kalan anne adaylarının doğan çocukları ilerleyen yaşlarda diyabetik olabilmektedir. Hamile beslenmesi doğacak bebeğin sağlığı açısından önemlidir.
Hamilelikte düzenli vitamin kullanımı her gebe için uygulanmalı mı?
Toplumuzda maalesef gebelerde bir vitamin kullanım çılgınlığı vardır. Bu tamamen yanlıştır. Bir erişkinin sağlık nedeni ile ve tıbben gerekli olduğu durumlarda vitamin kullanması gerekir, aynı durum gebe için de geçerlidir. Tıbbi bir gereklilik saptanmadıysa kullanılması gereksizdir. Bunun dışında bebeğin daha sağlıklı ve akıllı olacağı gerekçesi ile gebelikte vitamin kullanılması tamamen bir safsatadır, pazarlamaya yönelik bir söylemdir ve hatta bazen ölçüsü kaçırılmış vitamin kulalnımı durumlarında bebeğe ciddi zararlar verebilmektedir.
Gebelikte demir kullanımı hangi durumlarda gerekli?
Gebelikte demir kullanımında da hatalar görmekteyiz. Gebelikte demir ihtiyacı artmakla birlikte bu ihtiyacı normal, sağlıklı her anne adayı zaten karşılayabilmektedir. Sağlık durumu çok iyi olmayan ve vücudundaki demir depoları yeterli olmayanlarda demir eksikliği söz konusu olabilir. O da bebek açısından bir sorun teşkil etmez, sadece anneyi kısmi kansızlık durumuna sokar. Bu durum da tedbir için ya da tedavi için ilaç kullanımı ile düzeltilebilmektedir. Anne bu durumda olsa bile, bebek gerekli ihtiyacını zaten her halükârda anneden almaktadır. 22-24. gebelik haftasından önce gebeliğe özgü demir eksikliği durumu oluşmaz. Dolayısıyla bu dönem civarında kan sayımı yapılarak Hemoglobin değerinin 11 gr altında olan gebelerde, kansızlık olduğu için değil, ilerideki hafta ya da aylarda ortaya çıkmaması için tedbir olarak demir hapları, günde 1 tane verilebilir. Yoksa her gebenin rutin olarak demir kullanması söz konusu değildir ve gerekte yoktur.
Hamilelikte doğru kilo alımı nasıl olmalı?
Önerilen kilo artışı 12-14 kilogramdır. Bunun dışındaki değerler sorgulanmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan biri gebeliğin 12-22. haftaları arasıdır. İlk 3 aydaki iştahsızlık ve benzeri küçük gebelik sorunlarından sonra, hormonal durumun giderek değişmesi ile iştah açılır, iştah merkezi üzerinde vücudun kontrolü azalır. Hatta fazla gıda ve kalori aldığında, gebe bunu fazla olarak algılamaz. İştah merkezi kontrolü sağlanamadığı durumda, yeni yeme düzeni bir alışkanlık haline döner ve sonraki haftalarda da gebe iştahını engellemekte zorluk çeker. Bu durum hakkında gebe önceden bilgilendirilirse, kendini baştan programlar ve bilinçli bir beslenme düzenini sağlayarak, daha az sorunlu bir gebelik süreci geçirmeyi başarabilir. Kontrollü ve uygun kilo artışı ile doğuma giren gebe, doğum sonrasında da kilo problemleriyle fazlaca uğraşmak zorunda kalmaz.
İkiz gebelik yaşayan anne adayı için beslenmede ne gibi farklılıklar var?
İkiz gebelikler temelde tekil gebeliklerden farklı değildir. Beslenme rejimi açısından fark teşkil etmez. Kan sayımı ve demir deposu kontrolünün erken gebelik haftalarında ve 22. ile 28. haftalarda yapılmasında fayda vardır. İkiz gebeliklerde sabah akşam 20-30 dakikalık yürüyüş ya da egzersiz programları, tekil gebeliklerde de olduğu üzere çok faydalı olur. Kan dolaşımının ve özellikle bacak damarlarının sağlıklı tutulması yönünden fayda sağlar.
Doğum sonrası beslenme nasıl olmalı?
Gebe günlük yaşamdaki beslenme şekline dönmelidir. Tabii burada bahsini ettiğimiz sağlıklı ve dengeli beslenmedir. Emziren annelerin, lohusa şerbeti, tatlı gibi bol kalorili gıdalarla beslenmesi fazla kiloya yol açar. Emziren anne bu konuda bilgilendirilmelidir.
