Yeni bir eğitim öğretim yılı uzun bir yaz tatilinin ardından başlıyor. Çocuklarımız artık günlerinin büyük kısmını okullarda geçirecekler. Bu yazımda kalp hastalığı olan çocukların okul yaşamları ile ilgili sizlere bazı bilgiler aktarmak ve hatırlatmalar yapmak istedim. Okulların açılması ile birlikte çocuğunda kalp hastalığı olan ebeveynlerin kafalarındaki sorulardan biri de çocuklarının okuldaki beden eğitimi derslerine katılıp katılmayacakları.
Kalp hastalığı olan çocuklar beden eğitimi derslerine katılabilir mi?
Çocuklarınızın beden eğitimi aktivitelerine katılmaları konusunda çok da büyük kaygılar yaşamamanızı söyleyebiliriz ama, hatırlatmamız gereken en önemli konu çocuğunuzu takip eden kalp doktorunuzun size bu konuda detaylı ve en doğru bilgiyi verecek oluşudur. Çocuğunuzun beden eğitimi etkinliklerine katılmasını engelleyecek nitelikte ve ağırlıkta bir kalp hastalığı varsa bu durumu doktorunuzun düzenleyeceği bir raporla okul yönetimine bildirmeniz önemlidir.
Ancak, unutmamanız gereken diğer bir konu da doktorunuz kısıtlamadığı halde sizlerin çocuklarınızın beden eğitimi etkinliklerine girmemesi yönünde telkinde bulunmanız ve bu yönde okul yönetimi / beden eğitimi öğretmeni ile iletişime geçmenizin doğuracağı iki önemli sonuç olacaktır. Birincisi ve en önemlisi çocuğunuz yeterli fizik aktivite göstermeyeceği ve hastalık algısıyla sadece okulda değil günlük yaşantısında da kısıtlı aktivitelere kendini yönlendireceği için obezite riski ile karşı karşıya kalacaktır. İkinci önemli sorun ise kişilik gelişimi ve okul başarısı için önemli olan toplumsal kabul görme yönünden yaşanacak ve çocuğunuz etkinliklere katılmadığı için arkadaşları tarafından dışlanacaktır.
Doğumsal kalp hastalığı olan çocukların beslenmesine dikkat!
Beslenme sadece kalp hastalıklı çocukların değil, hepimiz için önemli bir sorun olarak günümüz toplumunda sorun listesinin başında yer almaktadır. Amerika Birleşik Devletlerinde 2-5 yaş arası çocukların dörtte biri, okul çağındaki ve ergenlik dönemindeki çocukların üçte biri aşırı kilolu ve obez olarak tanımlanmıştır.
Doğumsal kalp hastalığı olan çocukların da yaklaşık dörtte biri obezdir. Bu çocuklar kalp hastalıkları nedeniyle aktiviteleri kısıtlandığı için obezite için ayrı bir risk taşırlar.
Bunun yanı sıra bazı çocuklarda da kullanılan ilaçlar ya da kalp hastalığının tipine bağlı olarak iştahsızlık da söz konusu olabilir. Buna bağlı olarak yeterli beslenmeme beraberinde ciddi sağlık sorunlarını da getirir.
Bu nedenle bu çocukların kilo ve boy takipleri yakın takip edilmeli ve gerekli destek okul – ebeveyn – doktor üçgeninde, işbirliği ile sağlanmalıdır.
Kalp hastalığı olan çocukların D vitamini ihtiyacı daha fazladır
Unutulmaması gereken bir başka konu da D vitaminidir. D vitaminin hepinizce çok iyi bilinen sağlık üzerindeki olumlu etkilerine burada tekrar değinmeye gerek yok. Özellikle gelişim çağında olan çocuklarımızın bu vitamine çok daha fazla ihtiyacı var. Üstelik kalp hastalığı olan çocukların D vitaminine olan ihtiyacının normal çocuklardan daha fazla olacağını da belirtmeden geçmeyelim. Henüz yaz mevsiminden yeni çıkıyoruz. O nedenle şimdilik tedirgin olmamızı gerektirecek bir durum yok ancak, önümüzdeki aylarda yeterli güneş desteği alamayacak olan çocuklarımız için doktorunuzun önerisiyle D vitamini damlasını kullanmanız mutlaka gereklidir.
Kalp hastalığı olan çocuklarda aşılama
Bu arada unutmadan hatırlatmamız gereken bir başka önemli konu, hiç bir kalp hastalığının, Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen aşılama programındaki aşılar için bir engel teşkil etmeyeceğidir. Diğer bir deyişle doğumsal kalp hastalıklı çocuklara da sağlıklı çocuklara yapılan tüm aşılar eksiksiz yapılmalıdır. Doğumsal kalp hastalıklı çocuklar sağlıklı çocuklara göre ilave aşılara da ihtiyaç gösterebilirler. Bu aşıların başında grip aşısı gelir. Aşılama konusunda doktorunuz size gerekli tüm bilgileri aktaracaktır.
Ağız ve diş sağlığı doğumsal kalp hastalıklarında önemli
Ağız ve diş sağlığı tüm çocuklar için önemli olmakla birlikte doğumsal kalp hastalıklı çocuklar için özel bir önemi vardır. Ağız ve diş sağlığının kötü olması doğumsal kalp hastalıklı çocuklarda kalp iltihapları için yüksek riske neden olabilir. Tüm çocukların yılda iki kez diş muayenesi olması gereklidir. Ağız ve diş sağlığı konusunda çocukların kalıcı alışkanlıklar geliştirmesi açısından eğitimler ve destek sağlanmalıdır. Tedavi gerektiren diş rahatsızlıkları doktorun gerekli gördüğü durumlarda koruyucu antibiyotik tedavisi altında gecikmeden yaptırılmalıdır. Süt dişlerinin çekilmesi (ya da okulda kendiliğinden düşmesi), diş teli takılması, diş röntgeni çekilmesi, travmaya bağlı olarak dudak ve ağız içerisinde kanamalar olması gibi durumlar için koruyucu antibiyotik kullanımına gerek yoktur.
Nörolojik gelişim ve okul başarısı
Bazı doğumsal kalp hastalıklı çocuklarda bazen doğrudan hastalığın etkisi bazen de uygulanan tedaviler (ameliyat ve girişimler gibi) nedeniyle yaşıtlarına göre az ya da çok belirgin olabilecek farklılıklar gösterebilirler. Öğrenme güçlüğü, konuşmada bozukluk, davranış bozuklukları, dikkat eksikliği ya da hareket kabiliyetlerinde yetersizlik/beceri eksikliği bunlar arasında en önde gelenlerdir. Bu nedenle, bu çocukların durumları okul yönetimine özel olarak bildirilmeli ve sınıf / rehberlik öğretmenlerinin daha dikkatli olması konusunda işbirliği sağlanmalıdır. Bu durumun öğretmenler ya da ebeveynler tarafından görmezden gelinmesi ya da önemsenmemesi çocuğun okul başarısını olumsuz etkileyeceği gibi arkadaşları tarafından dışlanarak kendisini değersiz hissetmesine de neden olacaktır.
Kalp hastalıklı çocuklar çoğu zaman pek çok ilaç kullanırlar
Kalp hastalıklı çocuklar çoğu zaman pek çok ilaç kullanırlar. Bu ilaçların bazıları günlük yaşamı etkileyecek etkilere sahip olabilir. Baş dönmesi, sık idrara çıkma ihtiyacı, çabuk acıkma bunlardan bazılarıdır. Ayrıca, düzenli olarak belirli saatlerde alınması gereken ilaçlar olacağı için, çocuğun ilaçlarını okulda alabilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu amaçla okul yönetimi , sınıf öğretmeni ve okul hemşiresi bilgilendirilerek işbirlikleri sağlanmalıdır.
Son olarak hatırlatmam gereken bir diğer konu okul yönetimi, sınıf öğretmeni ve okul hemşiresine çocuğun hastalığı ve tıbbi durumu ile ilgili bilgi verilerek acil durumlarda aranacak ebeveyn telefon numaraları ile çocuğun takip ve tedavisinin yapıldığı hastane /doktorun iletişim bilgileri de mutlaka not ettirilmelidir.
Sağlıkla ve başarı ile geçecek bir eğitim öğretim yılı dileklerimle, sağlıcakla kalınız.
