Piyasada son zamanlarda sıkça satışı yapılan şişelenmiş kemik suyu görüyoruz. Peki otizm, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, disleksi, depresyon gibi hastalıklar için önerilen paleolitik beslenme diyetinde sık kullanılan ve annelerin çocuklarına şifa olsun diye içirdiği kemik suyu gerçekten faydalı mı? Yoksa iyi beslenelim derken bol bol ağır metaller mi alıyoruz?
Kemik suyunun içinde kolajen, amino asitler ve mineraller bulunur. Bu amino asitleri ve mineralleri et suyunun aksine kemik suyundan elde etmenin özel bir avantajı yoktur. Kemik suyu doğal olarak kolajen ve kemik iliği içermektedir. Kalojen kemik, kıkırdak, bağ doku, cilt, tırnak vb. yapısında bulunan bir tür proteindir. Kemik suyundan alınan kolajenin bizim kemiklerimize doğrudan fayda sağlayacağı iddiası bilimsel temellere dayanmamaktadır. Buradan alınan aminoasitler de diğerleri gibidir. Özellikle kemik suyundan alınmış olmasının bir farkı yoktur. Bu ceviz insan beynine benziyor o sebeple beyne iyi gelir gibi yanlış bir yakıştırmadır.
TIME dergisi “Bilim Neden Herkesin Kemik Suyu İçtiğini Açıklayamıyor” başlıklı makalesinde, bilim insanlarıyla yapılan görüşmelerden kesitler aktarmıştır. Dakota Üniversitesi Sanford Tıp Fakültesi’nde Doç. William Percy, “Kolajeni vücudumuza kolajen olarak alamadığımız için kolajen yemenin bir şekilde kemik yapısını desteklediği fikri, sadece istenilen bir düşüncedir. Kemik suyu kolajen içerdiği için insan vücudunda kolajen yapar fikri doğru değildir. Kolajen aslında oldukça zayıf bir amino asit kaynağıdır.” diyor. Bilindiği üzere yeşil yapraklı sebzeler de kolajen için iyi birer kaynaktır.
Kemik suyu zararlı mı?
Kemik suyu hakkında çok fazla araştırma bulunmamaktadır. Ancak kemiklerin, özellikle kurşun gibi ağır metalleri depoladığı da bilinmektedir. Bu da kemik suyu içinde kurşun bulunabileceği anlamına gelir. Üç farklı organik tavuk çorbasının incelendiği araştırmada tavuk kemiği olan çorbaların fazla kurşun içerdiği gösterilmiştir. (1) 2017 yılında yapılan bir başka araştırma ise kemik suyunun zayıf bir kalsiyum ve magnezyum kaynağı olduğunu bildirilmiştir. (2) Yakın dönemde yapılan diğer bir araştırma kemik suyunun kurşun ve kadmiyum içeriğinin düşük olduğunu söylemektedir. (3)
Özetle elimizde bulunan sınırlı araştırmalar geleneksel kemik suyunun abartıldığı gibi bir besin olmadığı yönünde. Bununla birlikte, kemiklerin çevresel faktörler nedeniyle ağır metal biriktirdiği de bilinmektedir. Bunlar kemik suyunun zararlı ya da faydasız olduğunu göstermez ancak kemik suyu mucize bir besin de değildir. Sodyum ve potasyum oranı yüksek olan bu yağlı ve kalorili besini eğer çocuğunuza vermeyi düşünüyorsanız çocuğun hekiminden bu konuda bilgi alabilirsiniz.
Kaynaklar:
1- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23375414
2- http://time.com/4159156/bone-broth-health-benefits/
3- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28804437
