Hızla değişen iklim şartları ve yine hızla büyüyen nüfus yaşam şartlarımızı da çoğu zaman değiştirmemizi gerektiriyor. Özellikle kış aylarında soğuk hava ve don olayları nedeniyle çoğu zaman gıda üreticileri zor dönemler yaşıyorlar. Bu hava koşulları neticesinde ürünün az yetişmesi yahut yeterli verimin alınamaması çoğu zaman tezgâhlardaki fiyata olumsuz etki ediyor.Bu ve benzeri sebeplerden yola çıkan bilim insanları kış koşullarına ve don olayına dayanıklı fasulye çeşidi yetiştirmeyi başardı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BATEM)’nün ortaklaşa yürüttükleri Uluslararası TÜBİTAK destekli (COST) bir proje ile kış koşullarına ve don olayına dayanıklı fasulye çeşidi geliştirildi.
Soğuk ve don olaylarını atlatarak ürün verdi
Proje kapsamında Türkiye’nin yüksek kesimlerinde çiftçilerin yıllardır yetiştirdiği yaklaşık 829 civarında yerel fasulye genotipi toplandı. Laboratuvar ve arazi çalışmaları yapıldı. Proje Antalya ve benzer ekolojilerde tarlada kış mevsiminde de taze ve kuru fasulye yetiştirilmesine imkân sağlayacak. Üç yıllık bir çalışma olan soğuk stresine ve dona dayanıklı fasulye geliştirilmesi, 2015 yılında laboratuvar koşullarında çimlendirilip önce 5 derecede, daha sonra fide döneminde – 3 derece soğuğa ve dona dayanıklıkları test edildikten sonra dayanıklı genotipler belirlenerek arazi çalışmalarına alındı. Laboratuvarda dayanıklı çıkan yaklaşık 15 adet taze tüketime uygun, 11 adet ise kuru tüketime uygun genotip Antalya ve Bolu koşullarındaki arazi çalışmalarında iki yıl boyunca denendi. Bu genotiplerin soğuk ve don olaylarını atlatarak ürün verdiği gözlemlendi.
Türkiye, 2016 yılında yaklaşık 153,5 milyon dolarlık tohum ihracatı ve 202 milyon dolarlık da tohum ithalatı yaptı.Bu gibi çalışmaların artması ile kendi tohumlarımızı daha fazla üretebileceğiz. Ayrıca yetiştirilecek fasulyenin lezzet olarak Türk halkının alışkın olduğu fasulye lezzetinde olduğunun da altı çizildi.
