Sınavdan önce beslenme daha zinde ve rahat bir sınav geçirilmesine katkı sağlasa da hiçbir besin tek başına mucizevi bir etki göstermez. Beslenme sadece başarıyı destekleyen bir unsurdur. Temel çalışmalarını yapmış, sınava doğru hazırlanmış bireyin verimini arttırmak için beslenme önemlidir.
Sınavdan önce bireyin protein içeren süt, yoğurt, peynir, et, balık, yağlı tohumları beslenmelerinde daha çok tercih etmelidirler. Protein mideyi daha geç terk edeceği için, doygunluk hissini arttıracak ve kan şekerini dengede tutacaktır. Tahıl grubu da oldukça önemlidir.
Tam tahıllı besinler B vitamini içerir. Beyin fonksiyonları ve dikkat için oldukça önemlidir. Sebze ve meyve grubu antioksidandır ve A, E,C vitamini içerirler. Uyanık kalma, uzun sure dikkati toparlamada, konsantrasyonun sağlanmasında bu vitaminler oldukça önemlidir.
Sınavdan önce beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenler.
- Sınav öncesi yapılabilecek en kötü şey aç ve susuz olarak sınava girmektir. Yeterince besin ve sıvı almadan sınava girmek vücudumuzun (ve beynimizin) performansını olumsuz etkiler. Çok yüksek şeker içeren besinler ise önce kan şekerini yükseltirken bir süre sonra düşmesine neden olarak sınavın ortalarında kanda glükoz eksikliğine yol açabilir. Şeker miktarı çok yüksek besinler yerine şekere yavaş dönüşebilen tahıllar ve protein içeren besinlerin tüketilmesi uygundur.
- Sınavdan 1 hafta önce Omega 3 alınmasına özen gösterilmelidir. En iyi Omega 3 kaynağı balık , yeşil yapraklı sebzeler ve yağlı tohumlardır (ceviz, fındık, badem…). Zihinsel gelişin artmasında, dikkatin toplanmasında ve odaklanmanın artmasında Omega 3 ün faydaları bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. Sınavdan önceki hafta, 2 gün mutlaka balık yrenmelidir. Bol yeşil salata ve ders aralarında ara öğün olarak ceviz ve badem tercih edilmelidir. Yağ asitleri sınavda beyin hücrelerinin çalışmasını olumlu yönde etkiler.
- Omega 3 le beraber mutlaka antioksidant alınmalıdır. Sebze ve meyve tüketimine dikkat edilmelidir. Ara öğünlerde bisküvi ve çikolata yerine meyve ve ceviz tercih edilmelidir. A vitamini içeren havuç, C vitamini içeren turunçgiller, çilek gibi kırmızı meyveler ara öğün için oldukça iyi bir alternatiftir.
- Öğrenciler için en önemli öğün kahvaltıdır. Sınav günü mutlaka kahvaltı yapılmalıdır. Kahvaltı yapılmadığı takdirde dikkat daha çabuk dağılmakta, baş ağrısı ve yorgunluk oluşmaktadır.
- Yeterince su mutlaka alınmalıdır. Ancak aşırıya kaçmak sınav sırasında rahatsızlık ve dikkat dağılmasına yol açabilir.
- Kahve ve çok miktarda çaya dikkat… başlangıçta uyarıcı etki yapabilir ancak daha sonra aşırı heyecan, sinirlilik ve huzursuzluk nedeni olabileceğinden dikkatle tüketilmelidir
- Şekerli besinler ve cipse son! Ders çalışırken, şeker ve şekerli besinler, cips, kuruyemiş, gazlı içecekler gibi besinler yerine süt, yoğurt, sütlü tatlılar, ekmek arası peynir, taze meyve ve sebzelere ve kuru meyvelerin tercih edilmesi önemlidir.
- Açıkta satılan besinler, yeterince güvenilir ve temiz değildir. Ayrıca, uygun koşullarda muhafaza edilmedikleri için çabuk bozulma riski taşırlar. Bu nedenle, özellikle okul çevresinde açıkta satılan besinlerin kesinlikle satın alınmaması gerekmektedir.
- Hiç denenmemiş besinlerden uzak duralım!Daha önce hiç denememş, bir besini ilk defa sınavdan önce denemek, oluşabilecek herhangi bir alerjiye sebebiyet verebilir.
- Sınavdan birgün once çok önemli! Sınavdan bir gün önce kuru baklagiller gibi gaz yapıcı besinler, lif ve yağ içeriği yüksek besinlerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır.
- Demire yeterince önem verilmeli…Konsantrasyonu artıran dikkat ve düşünce gücünü arttırıcı zengin demir içeren besinler tüketilmelidir. Karaciğer, et, yeşil yapraklı sebzeler ve pekmez gibi.
- Fırında veya ızgara olarak hazırlanmış balık, tavuk, et, yumurta, fındık, fıstık ve ceviz tüketilmelidir. Bu besinler protein içerikleri nedeniyle uyanık kalma ve enerjinin tamamen kullanılmasını sağlar, içerdiği yağ asitleri beyin hücrelerinin çalışmasında önemli rol oynar.
- Tuza dikkat! Sınav esnasında susamaya neden olacak yağlı ve tuzlu besinlerden kaçınılmalıdır.
- Kafein içeren yiyecekler adrenalinin serbest kalmasına böylece stres düzeyinin artmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle günlük kahve tüketimin en fazla 2 fincan kahve/çay ile sınırlandırılması önemlidir.
Dr. Dyt. Tuba Kayan Tapan
Şişli Florence Nightingale Hastanesi
