Sünnet sonrası bakım hakkında ebeveynleri aklına takılan pek çok soru olur. Bu soruların yanıtlarını bilmek anne ve babayı rahatlatır. Bu sebeple sünnet sonrası bakım hakkında biz hekimlere en çok yöneltilen soruları yanıtlamaya çalıştım. Bunlar arasında; sünnet yarası ne zaman iyileşir, sünnet bakımı nasıl yapılmalı, sünnetten sonra banyo, sünnet külotu gerekli mi, sünnetli bebek bezlenir mi ve sünnet sonrası hangi ilaçlar kullanılır gibi sorular yer alıyor.
Sünnet sonrası iyileşme ne kadar sürer?
Sünnet yarası genellikle 1-2 hafta içerisinde iyileşir. Normal şartlarda kesinin ilk 24 saat içinde yapışması beklenir. Dikiş olması, bu yapışmayı kolaylaştırır ve kesi kenarlarının herhangi bir nedenle ayrılmasını önler. Sünnet sonrasında yaranın iyileşme süresi sünnet derisinin penisin uç kısmına yapışıklığı ile doğru orantılıdır. Çocuk ne kadar küçükse yapışıklık o kadar fazladır. Cerrahi işlemde bu yapışıklık açıldığında, aynen bir bıçağın deriyi sıyırmasına benzer bir görünüm ortaya çıkar. Sünnet sonrası iyileşme süresi de bu yaranın büyüklüğü ile ilgilidir. Yara ne kadar genişse iyileşme süresi de o kadar uzun sürer.
Sünnet sonrası bakım nasıl yapılmalıdır?
Sünnetten sonra yara bakımı yaranın iyileşmesi için yeterlidir. Sünnet yapan kimi hekimler, sünnet sonrasında oluşabilecek kanamayı önlemek amacıyla penis gövdesini ince bir sargı ile sararlar. Kanama ya da salgılanan sıvı nedeniyle sargı bezi dokuya yapışırsa bunun açılması çocuğa acı hissettirir. Sargının açılması çocuğu sünnetten daha fazla travmaya uğratabilir. Eğer sünnet sırasında cerrahi kurallara titizlikle uyulursa sarma gibi bir işlem gerek olmaz.
Sünnetten sonra özel bir pansuman gerekmez. Altı bezlenen bebeklerde yaranın temiz tutulması, büyük çocuklarda ise oluşabilecek kabuklanmanın pomadlar ve ılık suya oturma banyoları ile düzenli olarak temizlenmesi yeterli olur. Yara yerinin günlük olarak antiseptik solusyonlar ile temizlenmesine ya da kapatılmasına hiç gerek yoktur.
Sünnet sonrası çocuğun yatması gerekir mi?
Büyük çocukların ilk 24 saat yatmaları ya da gerekmedikçe hareket etmemeleri sağlanmalıdır. Çünkü, hareket ile kendiliğinden kapanan küçük kılcal kan damarlarının açılması ya da herhangi bir yere çarparak yaranın kanaması söz konusu olabilir. Kimi çocuklarda tuvalette idrar yapma sonrasında, sünnetin ilk günlerinde sızıntı şeklinde kanama olabilir. Bu durum geçicidir.
Sünnet sonrası çocuk ne zaman banyo yapabilir?
Çocuk sünnetten 24 saat sonra banyo yapılabilir. Temiz olmak koşuluyla suyun yaraya değmesi sakıncalı değildir. En çok görülen sorunlardan biri olan ödemde, çocuğun ılık suya oturması ortaya çıkan ağrı gibi yakınmaların azalmasına fayda sağlar. Suyun içerisine herhangi bir antiseptik solüsyon konmasına da lüzum yoktur.
Sünnet sonrasında bebek bezlenebilir mi?
Sünnetten sonra bebeğin bezlenmesinin sakıncası yoktur. Fakat bebek kaka yaptığında bezi hemen değiştirilmelidir. Bu sünnet yarasının temiz tutulması açısından önemli ve yeterlidir. İlk 24 saat temizliğe daha fazla özen ve dikkat gösterilmeli. Eğer kaka bulaşmışsa iyice ıslatılmış olan bir pamuk yara üzerine sıkılarak bulaşmış olan dışkı ve idrar temizlenebilir. 24 saatin sonunda ise banyo yaptırılabilir.
Sünnet külotu kullanmak gerekir mi?
Büyük çocuklar için sünnet külotu kullanışlı olabilir. Çocukların en büyük korkuları, sünnet sonrasında yaraya dokunulmasıdır. Bu nedenle iç çamaşırlarını giymek istemezler. Doğal olarak, sünnetten sonraki ilk birkaç gün ağrılı olacağından, yaraya her dokunuş çocuğun acı duymasına neden olacaktır. Bu nedenle sünnet külotu giyilmesi çocuğun daha rahat hareket etmesini sağlayabilir.
Sünnetten sonra hangi ilaçlar kullanılmalıdır?
Sünnetten sonra ilk 1-2 saatte, işlem sırasında uygulanan ilaçlar nedeniyle ağrı hissedilmez. Çocuğun sonraki iki gün boyunca zaman zaman ağrı hissetmesi de doğaldır. Bu süreçte çocuğa düzenli aralıklarla ağrı kesici verilebilir. Bebeklerde ağrı kesici fitil, daha büyük çocuklarda ise şurup ya da tablet kullanılabilir. Yarada kabuk oluşmasını engellemek için yumuşatıcı pomadlar kullanılabilir. Pomadın antibiyotik içermesine gerek yoktur. Vazelin ya da içinde vazelin bulunan pomad ya da kremler bu amaçla kullanılabilir. Sünnet sonrasında olası herhangi bir enfeksiyona karşı antibiyotik kullanılmasına ise kesinlikle gerek yoktur.
Çocuk sünnet sonrasında idrar yaparken ağrı duyar mı?
Anlayabilecek yaştaki ve büyük çocukların sünnet sonrasında idrar yaparken ağrı duyacakları konusunda endişe duyarlar. En büyük korkuları budur. Oysa idrar yaparken ağrı olmaz. Fakat çocuk idrarını tutacak olursa, refleks olarak oluşan ereksiyon ağrıya yol açabilir. İdrarın açık yaraya değmesi de “yanma” hissine neden olabilir.
Mavi bebek sendromu (methemoglobinemi)
Yenidoğan döneminde yapılan sünnetlerde, bazen anestezik ilaçtan dolayı oluşabilen bir durumdur. Anestezi için kullanılan ilaç gereğinden fazla uygulanırsa, kana geçen ilaç yeterince parçalanıp vücuttan atılamayabilir. Yenidoğan bebeklerde karaciğerin henüz tam gelişmemiş olması ve anne karnındaki dönemde kanda bulunan bir maddenin (methemoglobin) varlığının henüz normal düzeylere inmemiş olması buna sebep olur. Sünnetten sonraki ilk saatlerde kandaki oksijen seviyesinin düşmesine bağlı olarak bebeğin parmak uçları ve dudakları morarır. Bu durum genellikle birkaç saat içerisinde kendiliğinden düzelir. Bu süre içerisinde ağız ve burun yoluyla oksijen desteği yararlı olabilir. Derin methemoglobinemide ise damar yoluyla ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
Eksik sünnet ne demektir?
Eeksik sünnet, her ne kadar sünnet sırasında yetersiz deri çıkarılması anlamına gelse de, genellikle yanlış bir algıdan kaynaklanır. Olağan bir sünnet sonrasında, penisin uç kısmı olan glans dışarıdan rahatlıkla görülebilmelidir. “Eksik sünnet”te ise, uç kısım hâlâ deri ile kapalıdır. Bu durum yanlışıkla gömük penis olarak değerlendirlebilir. Gerçek bir “eksik sünnet”te, çıkarılan deri olması gerekenden daha azdır. Bu çocuklarda, penis yanlarından bastırılsa de, penis gövdesi ve glans ortaya çıkarılamaz. Kalan deri glansı tümüyle kapatabilir ya da glansın yarısı görülebilir. Bu durumda yeni bir cerrahi işlemle fazla deri çıkarılabilir.
Prof. Dr. İrfan Serdar Arda | Çocuk Cerrahisi Uzmanı
İlginizi çekebilir: Sünnet ne zaman yapılır nelere dikkat edilmelidir?
