Sünnet, erkek çocuklarında penisin uç kısmını kaplayan ve koruyan prepusyumun yani üst derinin cerrahi işlemlerle alınması işlemidir. Dini nedenlerden dolayı bir yükümlülük olarak görülür. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise, yenidoğan dönemi dışındaki tüm sünnetlerin, genel anestezi altında yapılmasının daha uygun olacağıdır. Yenidoğan dönemindeki sünnetler ise lokal anestezi altında gerçekleştirilmelidir. Ailelerin merak ettiği konulardan biri de sünnet için en uygun dönemin hangisi olduğudur.
Sünnet için en doğru zaman nedir?
Sünnet, doğumdan itibaren her yaşta yapılabilir. Ancak ameliyathane koşullarında ve cerrahi prensiplere uyularak gerçekleştirilmesi gerekir. 2 ile 4 yaş arasındaki erkek çocuklarda ise sünnet önerilmeyen bir operasyondur. Çünkü bu yaş aralığındaki çocuklar kendi cinsiyetlerini ve genital organlarını tanımaya başlarlar. Bu nedenle cinsel organlarıyla ilişkili cerrahi girişimlerde bulunmak çocukları olumsuz etkileyebilir. Genellikle doğumu takip eden süreçte bebek hastaneden çıkmadan önce veya ilk 1 ay içerisinde sünnetin yapılması önerilir. İlk 2 yaşa kadar yapılmayan sünnetlerde ise çocuğun sağlıklı iletişim kurabileceği 6-7 yaşından sonra sünnetlerin yapılması uygundur.
Yenidoğan sünneti avantaj sağlar mı?
Yenidoğan sünnetinin en önemli avantajı bebeğin operasyonu hatırlayamayacak olmasıdır. Sünnetle ilgili hiçbir şey hatırlamayacağı için psikolojik travma da yaşamaz. Ayrıca yeni doğan sünneti lokal anestezi ile yapıldığından sünnet öncesi ve sonrasında bebeklerin aç kalmaları gerekmez. Yara yerinin iyileşmesi de bu dönemde daha hızlı olur. Sünnet derisindeki damarlar çok küçük olduğundan belirgin bir kanama da yaşanmaz. Lohusa annenin vücut sıvılarında salgılanmakta olan hormon ve proteinler emzirme yoluyla bebeğe geçerek cerrahi girişim üzerinde koruma etkisi sağlar. Koruma faktörlerinin de etkisi ile sünnet sonrası dönemde ağrı giderici ilaç kullanılması gerekmez. Yenidoğan sünneti ile hijyenin daha kolay sağlanması nedeniyle penis ön derisinin yapışıklıkları ve darlıkları da önlenmiş olur.
Sünnet sonrası aşağıdaki durumlarda doktora başvurmalı;
- Dikiş bölgesinde devam eden bir kanama var ise,
- Çocuk idrar yaparken zorlanıyor ve ağlıyor ise,
- Penis ve çevresinde fazla şişme veya renk değişikliği varsa, doktora başvurunuz.
Genel anestezi
Genel anestezi altında gerçekleştirilen sünnet operasyonlarında çocukların travma yaşama ihtimali de azaltılmış olur. Sünnetin de bir cerrahi işlem olduğu unutulmamalıdır. O nedenle genel anestezi altında uygulanması çocukların psikolojik travma yaşamaması açısından önemlidir. Ayrıca son yıllarda aileler de sünnetin çocukların üzerinde ciddi travma oluşturduğunu düşündüklerinden, bu operasyonu daha çok genel anestezi altında gerçekleştirmek istedikleri gözlemlenir.
Genel anestezide çocuk bir ilaç yardımıyla uyutulur. Bu esnada çocuk operasyonu hissetmeden, korkmadan sünnet gerçekleştirilir. Bu şekilde aynı zamanda cerrah da işini daha kolay yapabilir. Böylece, sünnet sırasında çocuğun paniğinden dolayı yaşanabilecek olumsuzluklar en aza indirilir. Lokal anestezi altında ise çocuk acı hissetmese de, dokunmalardan korkarak tepki verebilir. Ailelerin en çok korktuğu konuların başında, genel anestezi esnasında, olumsuz bir komplikasyonun gelişebileceğidir. Ameliyat öncesinde bütün kontroller yapıldıktan sonra hekimin de onayıyla çocuğa anestezi yapılabilir. Anestezi uzmanları çocuğun yaşına ve durumuna göre uygun şekilde anestezi işlemini uygular.
Çocuğu sünnet hakkında açıkça bilgilendirmek önemlidir. Çocuğa sünnet günü ve sonrasında neler yaşayacağı aşama aşama anlatılmalıdır. Sünnet öncesi yapılan muayene sırasında, çocuğun sünnet olmasını engelleyecek bir problemin olup olmadığı da iyice araştırılmalıdır.
Sünnet sonrası dikkat edilmemesi gerekenler
Sünnet operasyonu sonrası bebeğin bakımı da çok önemlidir. Hastanede bebek hemşireleri tarafından çocuğun bakımı düzenli olarak yapılmalı ve evde uygulanması gerekenler konusunda aile bilgilendirilmelidir. Yeni doğan bebeklerde sünnet derisi penis başına yapışıktır. Sünnet ile bu yapışıklık da giderilmiş olur. 1 hafta boyunca sünnetli bölgeye antiseptikli kremler sürülür. Bebek sünnetten birkaç gün sonra banyo yaptırılabilir.
Sünnet operasyonunun, konusunda uzman doktorlar tarafından yapılması çok önemlidir. Nadir görülen penis derisinin fazla kesilmesi, pipinin gömük kalması ve ileriki dönemlerde sünnet revizyonları gibi komplikasyonların yaşanma olasılığı da bu şekilde azaltılmış olur.
Nadir de olsa sünnet operasyonunda da kanama ve yara yeri enfeksiyonu olasılığı vardır. Bu tip durumlarda yenidoğan ve çocuk sünnetini gerçekleştiren doktor ile irtibata geçilerek gerekli muayenenin yapılması sağlanmalıdır.
Sünnet sonrası aşağıdaki durumlarda doktora başvurmalı;
- Dikiş bölgesinde devam eden bir kanama var ise,
- Çocuk idrar yaparken zorlanıyor ve ağlıyor ise,
- Penis ve çevresinde fazla şişme veya renk değişikliği varsa,
Sünnet hangi durumlarda sakıncalıdır?
Bebekte doğuştan penis anomalisi var ise, ileride sünnet derisi onarım için kullanılabileceğinden yenidoğan sünneti uygulanmamalıdır. Beslenme sıkıntısı yaşayan bebeklerde sünnet kararı ertelenmelidir.
2 – 4 yaş arası bebeklerde psikolojik problemlere yol açabileceğinden sünnet bu dönem dışında yaptırılmalıdır (tıbbi gereklilikler hariç).
İdrar deliğinin, olması gerekenden daha aşağıda ve sünnet derisinin yarım olduğu durumlarda (hipospadias) uygun operasyon yapılmalıdır.
Üregenital yani üreme ve boşaltım sistemini ilgilendiren doğumsal hastalık durumlarında uzmanı tarafından değerlendirilip karar verilmelidir.
Hemofili gibi pıhtılaşma bozukluğuna sahip, kanamaya eğilimli olan kişilerde gerekli tetkikler yapılıp, kesin teşhis konulmadan sünnet yapılmamalıdır.
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Yusuf Temiz
