Vitaminler özellikle kış aylarında bağışıklık sistemimizi güçlendirmek amacıyla başvurduğumuz destekleyici olarak önümüze çıkıyor. Oysa dozunda alınan vitaminler vücudumuza yarar sağlarken bilinçsiz kullanım sağlığımızı tehdit ediyor. Dyt. Evnur Saray vitamin kullanımı ve yararları hakkında bilgi veriyor.
Vitamin takviyelerini alırken dikkat
Son günlerde sürekli gündemimizde olan konulardan biri de ‘bilinçsiz vitamin kullanımı’. Neden mi bu konu dediğinizi duyar gibiyim. Son yıllarda yapılan araştırmalarda hangi vitamin neye yarar değil de, hangi vitaminden bilinçsiz tüketirsek zararlarının neye yol açacağı araştırılmaktadır. Çünkü gitgide vitamin takviyelerine ilgi artmakta ve bilinçsiz tüketim baş göstermektedir. Bana gelen danışanlardan da edindiğim bilgiler bu yöndedir. Örneğin, D vitaminim eksik çıktı 1 kutu aldım ve bitirdim veya son günlerde unutkanlığım çok arttı, arkadaşım iğnesini almış iyi geleceğini söyledi ve ben de aldım veya kış ayları geldi her gün düzenli olarak C vitaminimi alıyorum vb.
Dikkat edilmesi gereken hususlar
Gerekli olan vitaminler ve miktarları doktor ve diyetisyen kontrolünde belirlenmelidir. Eğer herhangi bir hastalığınız yoksa, doktorunuz veya diyetisyeniniz önermemişse supleman kullanmayın.
Büyüme ve gelişme çağında, hamilelikte, ileri yaşlarda, kronik hastalığı olanlarda, alkolizmde eksikliği belirlenen vitaminler kullanılmaktadır.
Vitaminlerin tavsiye edilen günlük miktarları “RDA” olarak tanımlanmaktadır. Bu değerler vitaminlerin etiket bilgilerinde yer almaktadır.
Bazı hastalıklarda kişiye daha yüksek oranda vitamin tavsiye edilir; ayrıca ilaçlar vitaminlerin aktivitelerini engelleyebilir. Gerekli görülen miktar kişiden kişiye farklılık gösterebileceğinden mutlaka doktor veya diyetisyen kontrolünde olunmalıdır.
Bilinçsiz vitamin kullanımı hastalıklara yol açabilir!
1. A Vitamini Fazlalığı: Antioksidan bir vitamindir. Vücutta birikip karaciğer zehirlenmelerine yol açabilir. Klinik çalışmalarda akciğer kanseri gelişme riski olan kişilerde (genetik, sigara tüketimi, kanserojen maddeye mazur kalma vb…) yüksek doz beta karoten alımının kansere yakalanma riskini artırdığını ortaya koymuştur.
2.B Vitamini Fazlalığı: Belirtileri, hissizlik, cilt rahatsızlıkları, gözlerde ışık hassasiyeti, uykusuzluk, bitkinlik, baş ağrısı, çarpıntı, ishal şeklinde görülebilir. B6 vitamininin de uzun süreli yüksek dozda alımı ise kimi zaman kalıcı sinir hasarlarına neden olabilmektedir. ABD’de yapılan araştırmada aşırı vitamin kullanımı ile ilerlemiş prostat kanseri arasında bağlantı olduğu doğrulanmıştır.
3-K vitamini fazlalığı; kanın pıhtılaşmasında ve yıkılmasında problemler yaratabilir.
4-C Vitamini Fazlalığı:
Soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklarda ilk başvurulan C vitamini tüketimi olmaktadır. Ancak yüksek dozda C vitamini alınması oksalat taşları oluşturabilmektedir. C vitamini mide asidini artırdığı bilinmektedir. Anemik hastalarda demirle birlikte C vitamini alınması önerilir; ancak demir birikimi olan ve hemolitik anemilerde C vitamini önerilmemektedir.
5-D vitamini Fazlalığı: Antioksidan bir vitamindir. Vücutta; kanser oluşumunu ve gelişimini önlemede, kilo kontrolünü sağlamada, bağışıklık sistemini güçlendirmede, kalsiyum ile birlikte metabolizma hızını arttırmakta görevlidir.
Fazlalığında kanda kalsiyum yükselmesine, böbrek hastalıklarına, damar sorunlarına, böbrek taşlarına neden olabilir. Toksisite yani zehirlenme belirtileri kemik ağrısı, kabızlık, ağız kuruluğu, sürekli baş ağrısı, susuzluk, iştahsızlık, düzensiz kalp atışı, kas ağrısı, ağızda metalik tat, bulantı, kusma şeklindedir. Kronik toksisite kemik ağrısı, idrarda bulanıklık, gözlerde kızarma, gözlerin ışığa hassasiyetinde artma, şiddetli mide ağrısı problemlerle kendini belli edebilir.
6-E vitamini fazlalığı; antioksidan bir vitamindir. Kanın pıhtılaşmasını önler. Özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalara önerilmez. 1 gramın üzerindeki dozlarda bulantı, gazlanma ve ishal yapabildiği bildirilmiştir.
Mucizevi bir çözüm yok!
Alınan vitaminlerden mucize beklememek gerekir. Bunun yerine sağlıklı beslenmeyi kendi hayat standartlarımıza göre dengeleyip, uyarlayıp yaşamak en doğrusudur. Muhakkak doktorunuzun veya diyetisyeninizin istediği kan tahlilleri ışığında, mevcut olan hastalıklara göre yine doktor ve diyetisyen yönetiminde vitamin takviyeleri dozunda kullanılmalıdır.
