Araç tutması yaşayan çocuk veya yetişkinler için araba, otobüs veya vapur seyahati kabusa dönüşebiliyor. Eğer seyahatler sırasında binilen taşıt, çocuğunuz veya sizde mide bulantısı, kusma, soğuk terleme, baş dönmesi gibi belirtiler yaratıyor ise araç tutması yaşıyor olabilirsiniz. Bu durumun halk arasında araç tutması, araba tutması, deniz tutması gibi isimleri vardır.
Araç tutması dünyada her üç kişiden birini etkiliyor
Bir çeşit hareket hastalığı olan araç tutmasının sebebi tam olarak bilinmiyor. En çok kabul gören açıklama; aracın hareketi esnasında kulağımızda yer alan denge merkezinin beyine hareket ettiğimiz sinyali göndermesi ancak gözlerimizin yakın çevrede hareket etmeyen (koltuk,araba içi vb) cisimleri algılaması sonucu hareket etmediğimiz sinyali göndermesi sonucu ortaya çıkan çelişki. 1968’de yapılan bir araştırma, sağırların böyle bir sorun yaşamadığını göstermiştir.
Sonuç olarak bu durum, vücudun dengesini kontrol eden sistemi etkileyen hareketli ortamın neden olduğu tekrarlanan sarsıntılardan kaynaklanır.
Mide bulantısı hissini azaltmak için yola çıkmadan önce, süt veya yoğurt yararlı iken kafein almak tavsiye edilmez. Bu tip durumlarda tren iyi yolculuk aracıdır. Çünkü, titreşimler arabada olduğu gibi olsa da, tren içinde hareket etmek mümkündür. Hareket etmek sarsıntılardan kaynaklanan rahatsızlığı azaltır. Her durumda, seyahat edilen yöne bakacak şekilde oturulması da işe yarayan diğer bir davranış olacaktır.
Mide bulantısı ilaçları denenebilir
Araç tutmasına karşı seyahatten yaklaşık yarım saat önce içilecek mide bulantısı önleyici ilaçlar da işe yaramaktadır. Bu ilaçlar reçetesiz olduğundan eczacıya danışarak alınabiliyor. Fakat bu ilaçlar genellikle uyku yapmaktadır. Bazı çocuklarda, sinirlilik, huzursuzluk ve heyecana neden olabileceği de unutulmamalıdır. Ancak bu çok sık görülmez. Seyahatten önce çocuk doktorunuza danışırsanız size çocuğunuzun yaşı ve kilosuna uygun bir ilaç önerebilir. Son yıllarda araç tutmasına karşı deriye yapıştırılan ilaç içeren bantlar da piyasaya sürülmüştür. Ancak sizin çocuğunuz için hangisinin iyi olduğuna çocuk hekiminiz daha doğru karar verebilir.
Araç tutmasını önlemek için ip uçları
- Midesine dokunmayacak ama tok tutacak gıdalar yedirin. Çiğ sebze vermeyin.
- Kakaolu, bol yağlı, asitli yiyecek ve içeceklerden kaçının.
- Yolda hazır gıdalar, paketli çikolata, şekerleme vb. yedirmeyin.
- Çok fazla sıvı içirmeyin ama susuz da bırakmayın
- Yola çıkmadan önce çocuğunuz ile kısa bir yürüyüş yapabiliyorsanız yapın.
- Arabayı sık sık havalandırın.
- Öne bakmasını sağlayın (Emniyet kemeri takılı ve ön koltukta oturmaması şartıyla)
- Sık sık mola verin.
- Yolda, telefon, tablet gibi cihazlar ile oynamasına izin vermeyin.
- Bunu söylemek istemezdik ama kitap okutmayı denemeyin.
- Kusmaya başladıysa yapabileceğiniz bir şey yok. Kustuktan sonra birkaç yudum su içirin ki mide sıvısı ağzını ve yemek borusunu daha fazla tahriş etmesin.
Araç tutması belirtilerini azaltın
- Gözlerini açık tutun ve uzağa baktırın.
- Yiyecek vermeyin.
- Ortamı sık sık havalandırın.
- Daha az sarsıntılı yollar tercih edin.
- Sessiz bir ortamda dinlendirin.
